Mesane Kanseri Bölüm II Risk Faktörleri ve Belirtiler


En önemli risk faktörü sigara
 
Risk faktörleri:

Herhangi bir hastalığın gelişim olasılığını arttıran nedenlere risk faktörü deniliyor. Farklı kanserlerin farklı risk faktörleri var.  Örneğin güneşte çok uzun sure kalmak cilt kanseri  riskini arttırır. Anne ve ya kız kardeşinizde meme kanseri görülmesi sizi meme kanseri için risk grubuna sokar.  Ama risk faktörlerinin bir ya da birden fazlasına sahip olup kansere yakalanmayabilirsiniz. Risk faktörlerini bilmek neden önemli peki? 

Elimizden geldiğince aktif olarak engelleme yolunda tedbir alabilmeniz için.  Bazı faktörleri, örneğin genetik, ırk, cinsiyet, yaş vs. değiştiremezsiniz.  Ancak bu bilgi hastalık belirti ve şikayetlerinizi doktorunuzun bu doğrultuda değerlendirmesini ve uygun teşhis ve tedavi metodlarını uygulayabilmesini sağlar.  

Bir başka önemi ise, eğer yüksek risk grubundaysanız bazı kanserlerin teşhisinde kullanılan tarama testlerini daha erken bir yaşta yaptırmanız gerekiyor.  Örneğin annem 40 yaşında meme kanseri geçirdiği için doktorumun yönlendirmesiyle ben mamografi taramalarımı tavsiye edilen kırk yaş sınırından biraz daha erken yaptırmaya başladım. 

Bu bölümde amacım mesane kanserinin gelişim olasılığını arttıran risk faktörlerini gözden geçirmek, hastalığın belirti ve bulgularını incelemek. Bir  sonra ki bölümde yaşanmış bir kaç hasta hikayesi paylaşacağım, kaynak BCAN.org sitesinden. 

Ve umuyorum bu hikayeler biraz daha aydınlatacak ve yüreklendirecek sizleri.

Sigara kullanımı

Eğer sigara içiyorsanız içmeyenlere göre riskiniz 2-3 kat daha fazla. Ne alaka diye düşünüyorsunuz belki de!  Sigaranın dumanındaki kanserojenler ciğerlerden kana geçiyor, kandan da böbrekler yoluyla süzülerek idrara.  İdrar vücudunuzdaki toksinlerin atılımını sağlıyor. Sigarada bulunan aromatik amineler (benzidine  ve beta-naphthylamine) idrar yoluyla  atılırken mesanenin yüzeyindeki hücrelerde değişime ve kanserli yapılara sebep oluyor. 

İşte size sigarayı bırakmak için bir neden daha.

Pipo ve puro kullanıcılarıda aynı riski taşıyor. İçilen sigara miktarıyla risk artıyor, aşırı tüketim halinde hastalık içmeyenlere göre 5 kat fazla görülüyor.

Sigara tüketimi erkeklerde meydana gelen mesane kanserinin yaklaşık yüzde 50’sinden sorumlu, kadınlarda ise yaklaşık üçte birinden.

Belirli meslek grupları

Kuaförler, metal işçileri, basım işçileri, baca işçileri, boyacılar, tekstil işçileri ve kamyon şöförleri mesane kanseri görülme sıklığı bakımından riskli gruplar.  

Rakamlar ülkeden ülkeye değişiyor bunun nedeni birçok ülkede son yıllarda bazı kanserojen maddelere yasak getirilmiş olması.  Örneğin Avrupa Birliği 22 aromatik aminin boyalarında kullanımını yasaklamış. 

Yaş, Irk ve cinsiyet

Mesane kanseri teşhisi konulan her 10 kişiden 9’u 55 yaşın üstünde.  Erkeklerde ve beyaz ırkta görülme olasılığı daha yüksek.

 

Kronik mesane iritasyon ve enfeksiyonları

Kronik idrar yolu enfeksiyonu, böbrek ve mesane taşı gibi mesanede kronik irritasyona yol açabilen etkenler özellikle squamoz tipli mesane kanseri için risk faktörü.

Mesane kanserinin en çok görüldüğü ülke Mısır. Enfeksiyona yol açan  bir çeşit parazit olan ‘Schistosomiasis’ Mısır ve diğer bazı Afrika ülkelerinde yaygın.

Daha önce mesane kanseri geçirmiş olmak

Eğer daha önce mesane kanserine yakalandıysanız, tekrar riskine karşı doktorunuz tarafından takibinizin düzenli yapılması önemli. 

Genetik ve ailede mesane kanseri öyküsü

Ailenizde mesane kanserine yakalanmış başka bir bireyin olması.

Mesane kanseri oluşumu ile ilgili olduğu gösterilen en önemli tümör baskılayıcı genler TP53 ve hücre siklüsü inhibitörleri RB, P21, P27 ve P16'dır. 

Daha önce radyasyon terapisi VE bazı ilaçların kullanımı

Rahim ağzı kanseri veya tiroid hastalığı için uygulanan radyoterapi, mesane kanseri riskini arttırabilir.

Uzun süreri kemoterapi ilacı siklofosfamid (Cytoxan) kullanımı mesaneyi irrite edip kanser riskini arttırabilir.  Bu nedenle kullanım süresince mesane iritasyonundan kaçınmak için bol su tüketilmesi tavsiye edilmektedir. 2-merkaptoetansulfonik asit (mesna)'nın profilaktik uygulaması, hem siklofosfamidle ilişkili sistitleri hem de kanseri önleyebilir.

Uzun süre fenasetin etken maddesini içeren ağrı kesici kullanımı.

Bir diyabet ilacı olan Atos- 2011’de bu ilaç FDA tarafından Amerika’da kullanımdan kaldırıldı.

Mesane kanserinin belirtileri nelerdir?

En sık bulgusu idrarda ağrısız kanamadır.  Tıbbi adı hematüri.  İdrar pas rengi ya da koyu kırmızı olabilir.  Hastaların yaklaşık %85’inde görülür. Kanama gözle görülebilir veya mikroskopik olabilir. Bu belirtilerin bir kısmı mesane yolu enfeksiyonu ya da başka hastalıkların belirtisı de olabilir.  Mutlaka ihmal etmeyiniz ve doktorunuza danışınız.

Bazı hastalarda sistit benzeri bulguları olabilir:

Sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma, idrarı boşaltamama hissi, zor idrar yapma gibi yakınmalar.

Bu yakınmalar başka rahatsızlılara bağlı olabileceği gibi mesane tümörünün ilk belirtileri de olabilir. Mutlaka doktorunuza danışınız.

İleri evrede diğer kanserlerde de görülen halsizlik yorgunluk, kilo kaybı, kemik ağıları ile kendini gösterebilir.

Yazimin ucuncu bolumunde yasanmis hasta oykulerini paylasacagim.

Saglikli gunler dilerim.

ET

Kaynak:

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2694323/

http://www.cancer.org/Cancer/BladderCancer/DetailedGuide/bladder-cancer-key-statistics

http://www.bcan.org/facing-bladder-cancer/frequently-asked-questions/general-information

Hiç yorum yok: