Beyin Metastazları Bölüm I

Metastatik kanserler yazısının organ metastazları bölümünü hazırlarken benim çevirdiğim kaynaklardaki bilgiyi ve daha da fazlasını içeren Operatör Doktor Hüseyin Erdem Ak’ın ‘beyin metastazları’ yazısı çarptı gözüme kaynağını aşağıda bulabilirsiniz.  Gerçekten de çok kapsamlı ve anlaşılır bir dille yazılmış.

Hepinize sağlıklı günler dilerim.

ET



Beyin metastazı

Beyin metastazı nasıl olur?

Kanser hücreleri genellikle beyine kan yoluyla gelir. Beyne ulaştıktan sonra bu hücreler bir ya da birden fazla tümöre neden olabilirler. Vücüdun herhangi bir yerindeki tümörden kopan hücreler kan veya lenf sistemine girerler. Buradan gittikleri ilk yer akciğerlerdir, daha sonra diğer organlara da gidebilirler. Bağışıklık sistemi bu hareketli kanser hücrelerini yok etmeye çalışır ancak kanser hücrelerinin sayısı çok fazlaysa bağışıklık sistemi bunların hepsini birden yok edemez.

Akciğerlerin kan akımı direkt olarak beyine gittiği için akciğer kanseri çok hızlı bir şekilde beyne metastaz yapabilir. Bazen bu metastaz o kadar hızlı gerçekleşir ki, akciğer kanseri tanısından önce beyin metastazı tanısı konabilir.

Vücuttaki her tür kanser beyine metastaz yapabilse de en sık olarak akciğer, meme, böbrek ve kalın barsak kanserleriyle melanoma beyne metastaz yapar. Meme ve böbrek kanserleri genellikle beyinde tek tümöre neden olur. Akciğer ve kolon kanseri ile melanoma ise çok sayıda tümöre neden olurlar.

Bazı tip akciğer kanserleri sıklıkla beyine metastaz yapabileceği için doktorunuz bu durumu önleme amaçlı radyasyon tedavisi önerebilir.

Akciğer kanserleri:

1. en sık beyin metastazı yapan kanserlerdir
2. akciğer kanserlerinin yaklaşık %35’i beyine metastaz yapar
3. beyin metastazı, primer akciğer kanserinden önce ya da aynı zamanda ortaya çıkabilir
4. beyinde birden çok metastaza sık rastlanır

Meme kanserleri:

1. ikinci en sık beyin metastazı yapan kanserlerdir
2. meme kanserlerinin yaklaşık %10-30’u beyine metastaz yapar
3. metastazlar meme kanserin tanısı konduktan birkaç yıl sonra ortaya çıkar
4. beyin metastazı genellikle daha genç ve menapoz öncesi kadınlarda ortaya çıkar
5. tekli veya çoklu metastatik tümörler eşit sıklıkta görülürler

Melanomalar

1. üçüncü en sık beyin metastazı yapan kanserlerdir
2. melanomaların yaklaşık olarak %30-40’ı beyin veya meninkslere metastaz yapar
3. metastazlar primer tümör tanısı konduktan birkaç yıl sonra ortaya çıkar
4. birden çok beyin metastazına sık rastlanır
5. metastatik tümörler kan damarlarınca zengin olduğu için kanama eğilimindedirler

Böbrek kanserleri

1. dördüncü en sık beyin metastazı yapan kanserlerdir
2. böbrek kanserlerinin yaklaşık %5-10’u beyin metastazı yapar
3. metastazlar primer tümör tanısı konduktan birkaç yıl sonra ortaya çıkar
4. metastazlar genellikle tek tümördür
5. metastatik tümörde genellikle kan damarları da bulunur

Kalın barsak kanserleri

1. beşinci en sık beyin metastazı yapan kanserlerdir
2. kalın barsak kanserlerinin yaklaşık %5’i beyine metastaz yapar
3. metastazlar primer tümör tanısı konduktan birkaç yıl sonra ortaya çıkar
4. metastazlar genellikle tek tümördür

Beyin metastazı ne sıklıkla ve kimlerde görülür?

Kanser görülme sıklığı yaşla birlikte artar. Kanserlerin tedavisinde daha başarılı sonuçlar alındıkça ve insanlar da daha uzun yaşamaya başladıkça metastatik kanserler de daha çok görülmeye başlamıştır. Metastatik kanserler en sık 65 yaşın üstündeki kişilerde görülür. Genellikle erkeklerde kadınlara göre daha fazla görülür.

Beyin metastazlarında en sık görülen belirti/bulgular nelerdir?

Beyin tümörünün belirti ve bulguları tümörün beyin içindeki yerine bağlı olarak ortaya çıkar.

En sık görülen belirti ve bulgular baş ağrısı, kuvvetsizlik, dengesizlik ve nöbetlerdir.

Bedendeki asıl kanserde ortaya çıkanların yanı sıra beyin metastazlarında aşağıdaki belirti ve bulgular da görülebilir.

·         Artmış kafa içi basıncı. Hastaların çoğunda ortaya çıkan bulgular kafa içinde büyüyen kitlenin kafa içindeki basıncı artırmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Artmış kafa içi basıncının göstergeleri baş ağrısı, kusma ve bilinç bozukluklarıdır.

·         Baş ağrısı. Beyin tümörü olan hastaların yaklaşık yarısında ortaya çıkan ilk belirti baş ağrısıdır. Hastaların büyük bir kısmında baş ağrısı olur.

·         Kusma. Kusma genellikle bağ ağrısına eşlik eder. Erişkinlerden çok çocuklarda görülür.

·         Bilinç bozuklukları. Beyin tümörü olan hastalar, hastalıklarının bir döneminde bilinç bozuklukları yaşarlar.

·         Havale. Beyin tümörü hastalarının yaklaşık %35’inde epilepsi benzeri havaleler görülür. Bu durumda bütün vücutta kasılmalar ve bilinç kaybı olur. Bu durum 45 yaşından büyük beyin tümörü hastalarında daha sık ortaya çıkar.

·         Fokal nörolojik bulgular. Baş ağrısı, bilinç bozuklukları ve havaleler beynin birçok yerindeki tümörlerde ortaya çıkabilse de bazı bulgular, tümörün beyinde tuttuğu yere göre özellik gösterir. Buna göre tümörün bulunduğu yere ait olarak bedenin karşı tarafında karıncalanma, duyu kaybı veya kuvvet azalması şeklinde bulgular ortaya çıkabilir.
    
Y   Yazının devamı: http://kanserle-dans.blogspot.com/2012/07/beyin-metastazlar-bolum-ii.html

Kaynak:

http://www.huseyinerdemak.com/default.asp?CatId=136

Kadınların Dikkat Etmesi Gereken 10 Kanser Belirtisi

Yazıma bir örnekle başlıyorum... İnsanın vücudunu dinlemesinin ne kadar önemli olduğu ile ilgili... Caryl Engstrom, 49, sağ göğsünde kitle bulduğunda birşeylerin normal olmadığından nerdeyse emindi. İki ay öncesinde rutin mamogram ve doktor kontrolü yapılmış olsa da,  kütlenin boyutu onu telaşlandırmıştı, ve hemen doktorunu aradı. Engstrom'un kuşkuları biopsi ile doğrulandı, ve 2. Evre göğüs kanseri olduğu ortaya çıktı.
40 yaşının üstünde olup son iki sene içinde mamogram yaptıran kadınların yüzde 65inde kanser ne yazık ki testlerde bulunamıyor. Çok ciddi bir yüzde bu, eğer birşeylerin ters olduğunu düşünüyorsanız ucunu bırmayıp doktorunuza danışmanız tavsiye ediliyor. Çoğunlukla kadınların yaptığı en büyük yanlışlar arasında korkudan belirtilere aldırmamak, belirtilerin başka şey olduğunu düşünmek, belirtileri önemsememek var.
Her belirti kanser demek değil ama eğer durumunuzda iyileşme yerine kotüleme oluyorsa, bir kac haftadan fazla rahatsızlık devam ediyorsa, doktora görünme zamanınız gelmiştir. Yıllık kontroller (mamogram ve Pap smear testi) hastalıkların erken teşhis ve tedavisi için kaçınılmaz.

Gelelim dikkat edilmesi gereken 10 belirtiye:

Hemen panik olmaniza gerek yok, ama eger aşağıdaki belirtilerden herhangi biri mevcutsa "önemsiz" diyerekten geçiştirmeyin de. Bilinçli olmak, kendini yetiştirip belirtilerden haber olmak en önemlisi:

1. Göğüslerde Değişme
Mamogramınız normal bile olsa eğer elinize kütle geliyorsa, muhakkak tekrar doktorunuza görünün. Eğer meme ucunuzda kurulaşma ve dökülme görülüyorsa, bu "Paget Hastalığı"nın belirtisi olabilir. Ve bu hastalığın 95%i de sonra kansere dönüşebiliyor. Göğüsten gelen kan veya süt gibi beyaz akıntının da muhakkak kontrol edilmesi gerekiyor. Ayrıca göğüs derisinin sivilceli olması, şişmesi, kızarması veya sıcak hissi vermesi de çok hızlı yayılan bir kanserin işareti olabilir.
Bu belirtilerle doktorunuza gittiyseniz,  size yapılması gerekenler arasında goğüs kontrolü, ailede meme kanseri olup olmadığının sorulması, mamogram veya sonogram ve bu iki testden birinin sonucuna göre büyük ihtimal biopsi yapılması bulunur.

2. Menopoz sonrası veya adet dışı kanama
Menopoza girdikten sonra (12 ay boyunca hiç adet görmeme), herhangi bir kanama bir anormalliğin belirtisidir. Bu kanama ufacık bir damla da olabilir, büyük parçalar da. Bu kanamalar zararı olmayan kist ve polip olabileceği gibi, endometrial veya rahim kanserinin de göstergesi olabilir. Normal hastalık dışında kanama, hormonal dengelerin değiştirdiğini işaret edebiliyor olsa da, muhakkak doktora görünüp kontrolden geçmeniz gerekir.
Bu belirtilerle doktorunuza gittiyseniz,  size yapılması gerekenler arasında vajinal sonorgam ve hatta belki biopsi bulunur.

3. Rektal/ Anal Kanama
Kolon kanseri kadınlarda en çok görünen üçüncü kanser. En önemli belirtisi de rektal kanamadır. Çoğu zaman bu basur sebepli olarak düşünüldüğünden genelde doktora gorünmenin gereksiz olduğuna karar verilir!. Ama eğer büyük tuvaletinizde kırmızı veya koyu renk kan gördüyseniz, hemen bir doktora görünmenizi tavsiye ederiz.
Bu belirtilerle doktorunuza gittiyseniz,  size yapılması gerekenler arasında anal kontrol, kolonoskopi bulunur.

4. Vajinal Akıntı
Anormal ve kokulu akıntı çoğu zaman ilhitap göstergesi olsa da, aynı zamanda rahim kanserinin de işareti olabilir. Menopozdan sonra veya adet dönemi arasında olan bu akıntıda hafif kan görülmesi de mümkündür.
Bu belirtilerle doktorunuza gittiyseniz,  size yapılması gerekenler arasında muayene ve test bulunur.

5. Şişkinlik
Yumurtalık kanseri üreme organlarında bir numaralı öldüren kanser ne yazik ki. Seneler önce sessizce öldüren kanser olarak kabul edilen bu kanserin aslında belirtileri mevcut: şişkinlik hissi, çok sık tuvalete gitme, bel ve kasık ağrısı. Bunlardan bir veya birkaçından ara ara şikayetçi olmanız çok normal. Ama eğer iki hafta boyunca hergün aynı şikayet devam ediyorsa, geçmiyor veya daha kötüleşiyorsa doktorunuza görünmeyi ihmal etmeyin.
Bu belirtilerle doktorunuza gittiyseniz,  size yapılması gerekenler arasında belden aşağı muayene, vajinal sonogram, hatta CA-125 kan testi bile olabilir.

6. Ani kilo alma veya verme
Aniden 2-3 kilo aldıysanız telaşlanmak için çok erken. Ama birkaç ay arka arkaya kilo almaya devam ediyorsanız ve yediklerinize dikkat ettiğiniz halde bu 5-6 kiloyu geçmişse bu yumurtalık kanserinin belirtisi olabilir.  Ayrıca aniden verilen 5-6 kilo da kanserin ilk işaretlerinden olabilir. Amerikan Kanser Derneğinin araştırmaları doğrultusunda, bu pankreas, mide veya akciğer kanserinin göstergesi olabilir. Bayanlarda kilo kaybı genelde tiroid bezlerinin çok çalışmasından da kaynaklanabilir.
Bu belirtilerle doktorunuza gittiyseniz, kan testinin yanı sıra tiroid testi de yapılabilir.

7. Geçmeyen Öksürük
2-3 haftadan fazla devam eden ve alerji veya üst solunum yollarıyla bağlantılı olmayan öksürük muhakkak doktor tarafından kontrol edilmelidir. Sigara kullanmasanız bile unutmayın ki akciğer kanseri sigara içmeyenlerde de çok sık görülüyor.
Bu belirtilerle doktorunuza gittiyseniz, size yapılması gerekenler arasında Xray ve hatta CT scan bulunur.

8. Lenflerde Değişme
Boyun ve kol kısmınızdaki lenflerde sertleşme hissediyorsanız doktorunuza görünmekte gecikmeyin. Genelde sebebi iltihap olsa da, lenflerdeki sertleşme lenfoma, akciğer, göğüs, boyun kanserinin de ilk belirtilerinden.
Bu belirtilerle doktorunuza gittiyseniz, size yapılması gerekenler arasında muayene ve hatta biopsi bulunur.

9. Yorgunluk
Günlük koşuşturmalarımızı düşünürsek, sanırım kendini yorgun hissetmeyen yoktur. Amerikan Kanser Derneğinin yorgunluk diye adlandırdığı, dinlenmeye rağmen geçmeyen, sürekli devam eden. Kolon, mide ve kan kanserinin ilk belirtilerinden biri yorgunluk.
Bu belirtilerle doktorunuza gittiyseniz, size yapılması gerekenler arasında genel muayene, kan testi, tiroid testi bulunur.

10. Deride değisme
Vücudunuzun tümünde veya bir kısmında oluşan ve geçmeyen şikayetleriniz için muhakkak doktorunuza görünün. Özellikle sigara içiyor veya alkol kullanıyorsanız, ağızda geçmeyen yaralar oral/ağız kanserinin belirtisi olabilir. Ayrıca vajinal bölgede olan yara, tahriş de kanserin belirtisi olabilir. Bu belirtilerle doktorunuza gittiyseniz, size yapılması gerekenler arasında muayene ve gerekirse biopsi bulunur.

KISACA:bütün bu belirtileri bilin, dikkat edin, ve vücudunuzu dinleyin, çünkü vücudunuzu en iyi siz tanıyorsunuz. Eğer birşeylerin yanlış olduğunu hissediyorsanız, peşini bırakmayın.

EB

Kaynak:
http://www.webmd.com/cancer/features/10-cancer-symptoms-women-shouldnt-ignore?ecd=wnl_can_071712

Jinekolojik Onkoloji Doktorunuza Sorulacak Sorular

Bu yazı kadınlara yönelik.  Lütfen okuyun ve okutun.  Bu sorular sizin de aklınıza gelmis olabilir.  Özellikle meme, yumurtalık ve rahim kanserleri için yüksek risk grubundaysınız size uygun olabilecek erken tarama ve test alternatiflerini doktorunuzla konuşun. 

Örneğin, annem 40 yaşında meme kanseri geçirdiği için ve ailemde üç kuşakta meme kanseri görüldüğü için ben mamografi tarmalarına 40 yaşından biraz evvel başladım. 

Bu yazımızda kaynak MD Anderson Teksas Kanser Merkezi.  Jinekolojik Onkoloji bölümünden doktor Lois M. Ramondetta  en popüler konuları soru cevap şeklinde ele alıyor.

Öncelikle şunu söyleyelim.  Her yıl düzenli jinekoloğunuza gitmek en önemli korunma ve savunma yolu.  Ama doktorunuza ne soracağınızı bilmeniz gerek.  Ayrıca doktorunuzla rahat ve güven içerisinde bir ilişkinizin ve iletişiminizin olması önemli.

Kadınlarımız vücutlarında kanser belirtisi olabilecek semtomlar hakkında doktoruna bilgi verebilmeli ve soru sorabilmeli. 

İşte sık sorulan sorulardan bazıları...

Bir yerde okudum her yıl PAP Smear testi yapmam gerekmiyormuş.  Buna rağmen  doktoruma her yıl gözükmeli miyim?

Evet Pap Smear yaptırmasanız bile her yıl doktorunuzu görmeniz önemli.  Diğer muayene ve testler için.  Eğer 40 yaşın üzerindeyseniz her yıl mutlaka mamogram ve meme muayenesi yaptırmalısınız.  Ayrıca kemik ve kan değerleri ile ilgili gerekli testleri ihmal etmeyin.

Kilolu olmak jinekolojik kanserler için risk faktörü müdür?

Evet sağlıklı kiloda olan birine göre endometrial (rahimde başlayan) kanserlere yakalanma oranınınız 2-3 kat fazla olur.

Doğum kontrol haplarının kanser yaptığını duydum doğru mu?

Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda çok az oranda daha fazla meme kanserine yakalanma riski var.  Ancak doğum kontrol hapı yumurtalık ve endometrial (rahimde başlayan) kanserlere yakalanma riskini %50 azaltır. 

BRCA genetik testi nedir? Testi yaptırmam gerekir mi?

BRCA 1 ve BRCA 2 gen mutasyonun meme ve yumurtalık kanseri riskini arttırdığı kanıtlanmıştır.  Eğer ailenizde bu kanserlerden biri ya da her ikiside bulunuyorsa daha yüksek risk grubundasınız mutlaka doktorunuzla konuşup genetik testine uygun aday olup olmadığınızı sorun. Basit bir BRCA1 ve BRCA2 testi doktorunuzun kanser riskini bulgulamasına yardımcı olabilir.

Ailesinde kolon kanseri olan pek çok kişinin ailesinde yumurtalık kanserleri de görülüyor.  İkisinin arasında bir ilşki var mı?

Evet yumurtalık kanserleri ve kolon kanseri arasında risk faktörlerini arttıran kalıtımsal bir bağlantı var.  Yüksek risk grubunda olup olmadığınızı ve uygun tarama testlerini doktorunuzla değerlendirin.

PAP Smear ile tüm jinekolojik kanserler teşhis edilebir mi?

Hayır Pap Smear sadece rahim ağzı kanseri tarama testidir.  Şu an için, ortalama risk grubundaki kadınlara yönelik rahim ve yumurtalık kanserleri için işlevsel bir tarama testi yok.  Ancak eğer yumurtalık ve rahim kanseri için yüksek risk grubundaysanız ya da semptomlarınız varsa doktorunuzla size uygun olabilecek ileri test seçenekleri hakkında konuşun.   

Kaç yaşında mamogram yaptırmaya başlamalıyım?

Bu konuda çok farklı görüşler var.  M. D. Anderson ortalama risk grubunda bulunan kadınların 40 yaşından sonra mamogram yaptırmasını öneriyor.  Daha yüksek risk grubundaysanız doktorunuzla mamogram çektirmeye daha erken başlamak konusunda ya da yaptırabileceğiniz başka testlerle ilgili konuşun. 

Unutmayın kanserle savaşta en etkili yol kanseri erken teşhis etmek ve belirtileri gördüğünüz an doktorunuzla gitmek.  Sağlığınızın en büyük koruyucusu sizsiniz. 

Sağlıkla kalın.

ET

Kaynak:

Focused on Health - January 2010 By Rachel Winters

Cervical Cancer Screening Exams (M. D. Anderson)

Ovarian and Endometrial Cancer Screening Exams (M. D. Anderson)Hereditary Breast and Ovarian Cancer Syndrome (M. D. Anderson)