Genetik Taramalar: Bilmeniz Gerekenler --Çeviri: Kenan Çınar

Bu yazıyı bölümler halinde yayınlayacağız işte ilk bölüm. Bu çeviriyi sizlere ulaştıran sevgili Kenan Çınar'a sonsuz teşekkürler.

Ebru

Genetik yapı bilimi ebeveynlerden coçuklarına geçen özellikleri araştıran bilimdir. Genler, vücudun gereksinim duyduğu proteinlerini üreten ve uygulayan DNA (deoksiribonukleik asitleri) parçacıklarıdır.

DNA, her hücrenin ortasında (çekirdek) bulunan genetik planıdır. Genler ebeveynden çocuğuna geçen özellikleri etkiler; göz rengi, saç rengi, ve boy gibi. Ayrıca kanser gibi, bir kişinin ne tür hastalıkla karşılacağını da etkilerler.

İnsanlarda, genler 23 çift kromozomda yer alır. Her çift kromozomdan biri anneden digeride babadan gelir. Bir kromozomda yüzlerce veya binlerce gen bulunur.

Kanser gelişiminde, gen değisiklikleri önemli rol oynar. Gendeki değişikliklere mutasyon denir. Mutasyonlar hücrelerin kontrol dışı büyümesi yoluyla kansere sebep olur. Hücrenin kansere dönüşmesi icin genelde pek çok gen değisikligi gerekir. Tüm kanserlerin sadece yüzde 5 ile yüzde 10 arasında oranı genetiktir. 

Coğu kanser, kişinin yaşamının bir döneminde gen mutasyonu ile başlar. Bu mutasyonlar değişmis hücreleri etkiler, tüm hücreleri degil. Bu durumda, kanserli hücrelerde mutasyon olusur, fakat kanserli olmayan hücrelerde mutasyon gerceklesmez.

Genetik test ve nasıl ırsi kanser riskini öğrenbilecegimiz hakkında temel bilgiler

Ailenizin hastalık tarihçesini bilen bir doktor veya genetik danışmanı riskleriniz hakkında sizi bilgilendirebilir. 

Genetik test nedir?

Genetik testleri bir insanin genlerinde veya kromozomlarindaki mutasyonlara bakar. Bugün, yüzlerce farklı genetik testi var ve daha fazlası gelişmektedir.

Irsi hastalıklar icin genetik test

* genlerdeki mutasyonun hastalık riskine bakar. Genellikle, ırsi hastalikların yaşandığı ailelere uygulanır.

* ciftlerin cocuklarina tasiyabilecegi gen mutasyonunu ögrenmek icin yapilir. 

* bebeklerin doğmadan önce bazı kondisyonları teşhis etmek için kullanılır.


Kanser ile alakalı genetik taramalar:

*Kişinin belli bir gen mutasyonu geçirip, geçirmedigini öğrenebilmek için
*Bireysel veya aileden kaynaklanabilecek süpheli mutasyonları onaylayabilmek için yapılır.

Kanser Hücrelerinde Genetik testler

Günümuzde kanserdeki DNA değişikliklerini tahlil eden Genetik testler mevcuttur. Bu tahliller sadece hastalardan alınan kanser hücrelerine yapılır. Bu tarz genetik testler ırsi kanser riski taşıyanlar için uygulanmıyor. Tahliler kanser hücreleri taşıyan DNA mutasyonları icin yapilir. Bu testler kisiye hastaligin sonucunun tahmini hakkinda bilgiler veya ne gibi tedavilerden yararlanabilecegi bilgisi için yapılır. 

Kaynak:

Hiç yorum yok: