Yazımın konusu HPV aşıları ama ben önce PAP smear testi ve öneminden bahsedeceğim. Bu testle rahim ağzı kanserleri çok erken (kanser öncesi) dönemde yakalanıp ufak bir cerrahi girişim ile tamamen ortadan kaldırılabiliyor. Bu sayede rahim ağzı kanserine bağlı ölümler gelişmiş ülkelerde azalmış durumda.
HPV aşısı yaptırmış olanların da PAP smear testiyle takip ve kontrole devam etmeleri gerekiyor. Kısaca hiçbir şikayetiniz olmasa bile düzenli aralıklarla PAP smear testi yaptırmanız serviks (rahim ağzı) kanserinden korunmanız için önemli.
Gelelim HPV aşısına. 2007'den beri kullanımda, ancak yakın zamanda oldukça gündemde. Örneğin şu an Amerika'da hem erkek hem kız çocuklarının aşılanması tavsiye ediliyor. Bu yazıda soru-cevap şeklinde bu aşı kimler tarafından yaptırılmalı çeşitli kaynaklardan bilgi paylaşacağım.
Her konuda olduğu gibi, bu aşı ile ilgili doktorunuzdan (jinekolog ya da pediyatrist) görüş alın, konuşun, mutlaka araştırın.
Gelelim HPV aşısına. 2007'den beri kullanımda, ancak yakın zamanda oldukça gündemde. Örneğin şu an Amerika'da hem erkek hem kız çocuklarının aşılanması tavsiye ediliyor. Bu yazıda soru-cevap şeklinde bu aşı kimler tarafından yaptırılmalı çeşitli kaynaklardan bilgi paylaşacağım.
Her konuda olduğu gibi, bu aşı ile ilgili doktorunuzdan (jinekolog ya da pediyatrist) görüş alın, konuşun, mutlaka araştırın.
Sağlıkla kalın,
Ebru
HPV nedir? Nasıl kansere yol açar?
Human Papilloma Virüsü (HPV) cinsel yolla geçen 150’den fazla virüse verilen ortak ad. Latince human ''insan'' papilloma ise ''siğil'' demek. İnsanların yaklaşık %80'i hayatlarının herhangi bir döneminde HPV virüsüyle enfekte oluyor. HPV vücutta herhangi bir belirti göstermeyebiliyor, hatta yüzde 90’ı bağışıklık sistemi sayesinde temizleniyor. Virüs bazı kişilerde tamamen iyi huylu siğil’lere sebep olurken bazı türleri rahim ağzı kanserine yol açabilecek hücre değişliklerine neden oluyor. Rahim ağzı kanserlerinin hemen hemen hepsinde HPV etken, ayrıca vulva, vajina ve rektum kanserinde de etkili olabiliyor.
HPV virüsü ile enfekte olan her kişi kanser olmuyor ancak bu kişilerin düzenli doktor kontrollerini yaptırması önemli.
HPV’ler kansere yol açma özellikleri bakımından ‘düşük riskli virüsler’ ve ‘yüksek riskli virüsler’ olarak 2 grupta yer alıyor. Kansere yol açan türlere karsinojenik (onkojenik) HPV de deniliyor.
HPV aşısı nedir ve rahim ağzı kanserini önler mi?
FDA onaylı iki aşı 2007’den beri kullanımda.
1)Gardasil (kuadrovalan aşı, Tip 6, 11, 16, 18 HPV virüslere karşı koruyucu)
2) Cervarix (bivalan aşı, HPV Tip 16, 18 virüslere karşı koruyucu )
1)Gardasil (kuadrovalan aşı, Tip 6, 11, 16, 18 HPV virüslere karşı koruyucu)
2) Cervarix (bivalan aşı, HPV Tip 16, 18 virüslere karşı koruyucu )
HPV aşısı koruyucu bir aşı olup tedavi edici özelliği yok. Bu 2 aşı HPV virüslerin hepsine değil sadece en sık rastlanılan HPV 16 ve 18 virüslerine karşı koruma sağlar o yüzden bütün serviks kanserlerini önlemez. O zaman bu aşılar neden önemli? Çünkü bu aşının koruma sağladığı HPV 16 ve 18 virüsleri, tüm dünyada rahim ağzı kanserlerinin %70’i, Türkiye’de ise %80’ine sebep oluyor.
Kısaca HPV aşıları rahim ağzı kanserine neden olan HPV virüslerinin %80’ine karşı %100 koruyucu.
HPV aşısının, kansere yol açtığı bilinen 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68 ve 73 numaralı virüslere karşı koruyucu etkisi yok.
HPV virüsü nasıl bulaşır?
HPV virüsü cinsel organların teması ve cinsel ilişkiyle bulaşabileceği gibi, cinsel bölgelere diğer cilt bölgelerinin veya ağızın temasıyla da bulaşabilir. Cinsel ilişki sırasında korunma önemlidir. Çok eşli olmak riski arttıran bir faktördür.
HPV aşısı nasıl uygulanır?
Gardasil 0, 2 ve 6. aylarda olmak üzere toplam 3 dozda 6 ay içinde uygulanır. İlk dozdan 2 ay sonra ikinci doz yapılır. İkinci dozdan 4 ay sonra üçüncü doz yapılır.
Cervarix 0, 1 ve 6. aylarda uygulanır. Aşılar koldan kas içine uygulanır.
Cervarix 0, 1 ve 6. aylarda uygulanır. Aşılar koldan kas içine uygulanır.
Bu aşılar ne kadar süre etkili?
Şu ana kadar yapılan çalışmalar aşıların 5 yıllık koruyuculuğu olduğunu göstermektedir. Etkinin 5 yıldan uzun sürüp sürmediği ve 5 yıl sonunda ek doza gerek olup olmadığı yapılacak yeni çalışmalarla belirlenecektir. Etkinin 10 yıla kadar sürebileceği tahmin edilmektedir.
HPV Aşısının yan etkisi var mı?
HPV aşısı oldukça güvenilir bir aşı, FDA onaylı ve 2007’den beri kullanımda. Aşı uygulanan kolda diğer aşılarda da görülen nadiren, geçici ağrı, şişlik, kızarıklık görülebilir. Bazı hastalarda nadiren baş dönmesi, göz kararması, halsizlik, yorgunluk, ateş, bulantıya yol açabilmektedir.
Aşılanmış 100.000 kişilik grupun takibinde sonraki dönemde 30 ölüm söz konusu olmakla birlikte hiçbirisi aşıyla ilişkililendirilememiştir.
Hamile ve emzirenler aşı yaptırabilir mi?
Gebe kadınlarda HPV aşısı önerilmemekte.
Kimler aşı yaptırmalı?
FDA tarafından HPV aşısı şu an 9 - 26 yaş arası kız çocukları ve kadınlara yaptırılması onaylanmış ve öneriliyor. Türk servikal kanser çalışma grubu hedef kitle olarak 11-12 yaş kız grubunu belirtmiş. Kişisel aşılama için yaş sınırı 45.
Erkekler aşılanmalı mı?
Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) erkeklerin Gardasil ile 11-12 yaşlarında aşılanmasını öneriyor. HPV virüsü cinsel temasla hem erkek hem kadınlarda görülebilen bir virüs, erkeklerde siğillere neden olabilir. Bu erkeklerden başka kadınlara bulaşarak o kadınlarda siğil ya da kansere neden olabilir. Bu yüzden erkeklerin aşılanarak virüsle enfekte olmaları önlenirse dolaylı olarak kadınların enfekte olması da engellenmiş olur.
Rahim ağzı kanseri olan kadınlar aşı yaptırmalı mı?
ACIP anormal PAP testi sonucu olan (HPV enfeksiyonuna işaret edebilir) kadınların eğer uygun yaş gurubundalarsa aşılanmasını öneriyor. Nedeni aşının etkilenmedikleri diğer yüksek risk grubu HPV virüslerine karşı koruyucu olması. Ancak bu kişilere aşının tedaviye yönelik olmadığı bilgisi verilmeli.
Aşı yaptırmış kişiler PAP Smear testi yaptırmaya devam etmeli mi?
Mutlaka çünkü aşı tüm HPV Virüs tiplerine karşı koruyucu değil. Dolayısı ile aşı olan kişilerin düzenli smear kontrollerine aynen aşı olmamış kişiler gibi devam etmeleri gerekiyor.
HPV aşıları hakkında görüşler
Aşıyı en fazla destekleyen kuruluşlar American Academy of Pediatrics ve Centers for Disease Control (CDC). Öncelikle bu aşının yaygınlaşmasının tüm düntadaki rahim ağzı kanserlerinden ölümleri 2/3 azaltacağı düşünülüyor. Amerika'da iki eyalette okul çağı çocuklarına zorunlu tutulmuş, Wasginton DC ve Virginia'da ancak aile doktor raporu ile yaptırmayabilir.
Aşının yapıldığı gruptan ilk gelen sonuçlar olumlu, kanser öncesi oluşumlarda yüzde elliye yakın azalma gözlemlenmiş.
Eğer aşı hem erkek hem kadınlarda uygulanırsa bir domino etkisi yaratacak ve kanser vakaları azalacak.
Kaynak:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder