Kemik Metastazları Bölüm 1

Kemik metastazlarını hakkında cancer.org sitesi harika bir kitapçık hazırlamış, sizlerle iki bölüm halinde paylaşıyorum. Her zaman tekrarladığımız gibi bilgilenmek ve sağlığınızın savunucusu olmak elinizde. Unutmayın istatistikler sadece genel bilgiler; kendiniz asla istatistiklerin bir parçası olarak görmeyin.

Sağlıkla kalın,
ET


Kemik metastazları nedir?

Genellikle prostat, meme, akciğer, tiroid ve böbrek kanserleri kemiklere en fazla yayılım (metastaz) gösteren kanserlerdir.

Kemik metastazları en sık omurgada ardından pelvis, kalça çevresi, üst bacak kemiği (femur), üst kol kemiği (humerus), kaburga ve kafatası kemiklerinde ortaya çıkar. El ve ayak metastazları oldukça nadirdir.

Meme ve prostat kanserlerindeki her 3 metastazdan 2'si kemiklere yayılım yapar. Akciğer, tiroid ve böbrek kanserlerinin her 3 metastaz noktasından 1’i kemiklere olur.

Kemik metastazları için risk faktörleri nedir?

Risk faktörü bir hastalığa yakalanma oranınızı arttıran faktörlerdir. Doktorlar kesin olarak kimlerde zaman içinde metastaz görülebileceğini bilemiyor. Ancak prostat, meme, akciğer, tiroid ve böbrek gibi bazı tip kanserlerin kemiğe metastaz yapma ihtimali diğerler kanserlere göre daha yüksek. 
Ayrıca aynı tip tümöre sahip olan kişilerde tümörün büyüklüğü ve lenf bezlerine yayılmış olması kemik metastazları için risk faktörü. Bunun yanı sıra, bazı tip kanserler için, kanserin agresiflik derecesi ve genetik değişimler de risk faktörü.

Normal kemik dokusu

Kemikler iskelet sisteminin en önemli yapıtaşı, kaslarla beraber vücudun hareketini sağlıyor.

Ayrıca kan hücreleri kemik iliğinde ve kalsiyum da kemiklerde üretilir. Diğer dokularda olduğu gibi kemik dokusu da hücreler, lifler ve temel maddeden oluşmuş ancak yapısındaki kalsiyumdan ötürü sertleşmiş bir destek dokusudur.

Kemik 2 tip hücre içerir. Osteoblast dediğimiz yeni kemiği oluşturan hücreler ve osteoklast denilen eski kemikte yıkımı oluşturan hücreler. Yeni kemik yapısı oluşurken aynı anda eski kemik yapısı da yok olur. 






Uzun kemik yapısı

Kemik Metastazları Belirti ve Bulguları Nelerdir?
Kemik metastazı bulguları hastadan hastaya değişir. Bazı hastalarda herhangi bir belirti görülmeyebilir.

Bazı belirtiler:

· Kolay yaşanan kırıklar

· Hareket etmede zorluk

· Vücudun genelinde ağrı


Tıbbi testler sonucunda ise şu bulgulara ulaşılabilir:

· Yüksek değerde kalsiyum

· Kemik iliğinde bozulma


En sık görülen belirtileri arasında kemik ağrısı, kırıklar ve omurilik basısı yer almaktadır.
Kemik Ağrısı:
Ağrı kanser hücrelerinin kemikte çoğalması ve sinirlere baskı yapmasıyla oluşur. Bu büyüme normal yapısına zarar vererek kemikleri zayıflatır. Ağrı genellikle hastaların fark ettiği ilk bulgudur. Hastalar kemik metastazı olan bölgede ve çevresindeki bölgelerde ağrı hissedebilirler. Metastazın bulunduğu bölgeye bağlı olarak, ağrıda farklılıklar görülebilir.

Örneğin, omurgada yaşanan kemik metastazları, geceleyin veya yatak istirahatinde artan bir rahatsızlık ve ağrıya yol açabilir. Kol ve bacaklardaki uzun kemiklere olan metastazlarda hareketle artan ve genellikle dinlenmeyle azalan bir ağrı ortaya çıkar. Kemik metastazı olan hastalar genellikle ağrının zamanla arttığını belirtmektedirler. Ağrı gelip gidebilir.

Tüm kemik ağrılarının kemik metastazlarından kaynaklanmadığı da bilinmelıdır. Belirtilerin kemik metastazından veya ağrı/sızıya yol açabilen enfeksiyon, artrit veya başka durumlardan kaynaklanıp kaynaklanmadığına hastayı takip eden doktor karar verebilir.

Kırıklar:
Kemiklere metastaz kemiğin normal yapısına zarar vererek kemikleri zayıflatır. Zayıflamış kemiklerde ise kırık riski artar. Bu tip kırıklara patalojik kırıklar denilir. Bazen bir operasyonla ve metal pin konularak kemikler güçlendirilebilir.

Kemik metastazı olan hastaların kemikleri genellikle kırılmaya daha yatkın olup, günlük aktivitelerde dikkat ve özel bakım gerektirmektedir. Hangi aktivitelere devam edilebileceği ve hangilerinin bırakılması gerektiği konusunda hastayı takip eden doktordan bilgi alınmalıdır.

Kırılmaya daha yatkın olan kemikler çoğunlukla kol ve bacakların uzun kemikleri ve omurga kemikleridir. Bazen bu tip durumlarda bel kısmında ani ağrı kırılma belirtisi olabilir.

Omurilik Basısı:
Metastazlı tümör omurgada yerleşmişse tümörün omuriliği sıkıştırması sonucu bası meydana gelir. Böylece sırt ağrısı ortaya çıkabileceği gibi, hasta yürürken zorlanabilir ve ağrı hissedebilir. Diğer belirtiler arasında bacaklarda kuvvetsizlik ve uyuşma, bağırsak veya mesane ile ilgili sorunlar veya karın bölgesinde uyuşma yer alır.

Bazen bu tip durumlarda ilk belirti idrar yapmada zorluktur çünkü omurilik sinirleri mesaneyi kontrol eder.

Yüksek kalsiyum değerleri (hypercalcemia):
Kanser kemiklerde kalsiyum miktarının artmasına yol açabilir. Bu da iştah kaybı, mide bulantısı, aşırı susuzluk ve yorgunluk hissine yol açabilir. Tedavi edilmez ise bu durum böbrek yetmezliğine ve komaya kadar yol alabilir.

Diğer Belirtiler: Metastazın kemik iliğini etkilemesine bağlı olarak başka belirtiler ortaya çıkabilir. Bu şikâyetler genellikle kemoterapi veya radyoterapi alan hastalarda ortaya çıkmaktadır. Kanda alyuvar seviyesi düştüğünde yorgunluk, halsizlik ve nefes darlığı gibi anemi belirtileri görülebilir.

Akyuvar düzeyinde düşme olan hastalarda ise enfeksiyonlara yatkınlık meydana gelmekte ve ateş, titreme, yorgunluk ve ağrı gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Trombosit seviyesinde bir azalma olduğu takdirde, anormal kanamalar görülebilmektedir. Belirtiler metastazdan etkilenen kan hücresi tipine bağlı olarak değişmektedir.

Metastatik bir tümör karşımıza üç şekilde çıkabilir:
• Kanser tanısı ile takipte olan bir hastada, kemik metastazı olasılığı dikkate alınarak bu amaçla yapılan kontroller sırasında (kemik sintigrafisi vs.)


• Kanser tanısı bilinen bir hastada, ortaya çıkan ağrı, fonksiyon kayıpları veya patolojik kırık gibi şikayetlerin değerlendirilmesi sonucunda,


• Hiçbir hastalığı bilinmeyen bir hastada birdenbire ortaya çıkan ağrı, fonksiyon kayıpları veya patolojik kırık gibi şikayetlerin değerlendirilmesi sonucunda olayın esas kaynağının başka yerdeki bir kanser olduğunun tespit edilmesi ile.


İlk tespit edilen dışında başka bölgelerde tümör olup olmadığını belirlemek için en sık tercih edilen yöntemler kemik sintigrafisi ve pozitron emisyon tomografisidir (PET). Mevcut metastazın boyutları, yerleşimi, kırık oluşma riski ve buna bağlı cerrahi tedavi yönteminin belirlenmesi için Manyetik rezonans görüntüleme ve Bilgisayarlı Tomografi tetkikleri yapılmalıdır.
 
 
Kaynak:


Hiç yorum yok: