Suçlu Bulundu (Mu?) Karadenizde Kanserlerin Suçlusu ÇERNOBİL Reaktör Kazası mı? Dr. Deniz Öner


İçinde bulunduğumuz ay hepimizin hafızalarında olumsuz izler bırakan Çernobil Reaktör kazasının 27. yıldönümü. 

İstatistikler, rakamlarla kafanızı karıştırmadan, bizzat şahit olduğum çalışmaların sonucunu sizlerle arkadaşınız olarak paylaşmak istiyorum.

Çernobil Reaktör Kazası sonrasında Ülkemizde yeterli Radyasyon ölçümleri yapılmış mıdır?

Türkiye Atom Enerjisi Kurumunca (TAEK) gerek taşınabilir radyasyon ölçer cihazlarla gerek laboratuarlarında kurulu detaylı analiz yapan cihazlarla, onbinlerce sayım yapılmıştır.

Toprak, su, süt, et, canlı hayvan ve her tür gıda, gıda katkısı analiz edilmiştir. Ayrıca çay, fındık, kekik, mantar gibi bazı ürünler özel programla izlenmiştir. İhraç ve ithal tüm ürünler de buna dâhildir.

Türkiye’nin Çernobil’den en çok hangi bölgeleri etkilendi?

Radyoaktif madde taşıyan bulutların bıraktığı yağışlarla en çok Trakya ve Karadeniz’in doğusu kirlenmeye maruz kalmıştır.

Bölge insanının dışarıdan veya solunum, gıda, cilde temas yoluyla maruz kaldığı radyasyon dozu ne kadardır?

Türkiye’de, Çernobil kazası nedeniyle kazadan en fazla etkilenen Doğu Karadeniz Bölgesinde, kırsalda yetişkinlerin yaşam boyu alacakları etkin doz değerinin ortalaması, 4.49 mSv olarak hesaplanmıştır. Bu değer, tek bir akciğer tomografisinden alınan dozun yarısı civarındadır.

Karadeniz Bölgesindeki Kanserlerin suçlusu Çernobil mi?

Bu sorununun cevabını verebilmek üzere Sağlık Bakanlığınca 4 ayaklı Karadeniz Bölgesi Kanser ve Kanser Risk Faktörleri Araştırması koordine edildi. Bunlar;

1-Kanser sıklığı çalışması

2-Hane halkı çalışması

3-Tiroid kanserlerinde moleküler genetik düzeyde çalışma

4- Karadeniz Bölgesi Kanser hastalarında ve hasta yakınlarında Sitogenetik Tekniklerle Biyolojik Doz Çalışmasıdır.

Karadeniz Bölgesinde Kanser Sıklığı diğer bölgelere göre fark göstermiş midir?

Bu çalışmada Hastane arşivlerinden son on yıla ait kanser verileri taranmıştır. Elde edilen veriler karşılaştırıldığında Karadeniz Bölgesinde kanser diğer bölgelerimizden farklı bir artış ve dağılım göstermemektedir.

Rize ve Edirne illerinde kontrol bölgelere kıyasla kanser artışına rastlanmış mıdır?

19211 haneye ulaşılmış ve anket formları uygulanmış olup bu bölge ile kontrol grubu olan Isparta arasında kanser görülme oranı bakımından bir fark tespit edilmemiştir.

Tiroid Kanserlerinde artışa rastlanmış mıdır?

Bu çalışma ile radyasyona bağlı Tiroit kanserleri incelenmiştir. Karadeniz bölgesinde ve kontrol grubu olarak, İzmir ve Antalya illerindeki hastanelerden geçmişe yönelik tüm tiroit patoloji parçaları moleküler düzeyde incelenmiştir. Bu çalışma sonucunda da Karadeniz bölgesi ile kontrol bölgeleri arasında anlamlı bir fark ortaya çıkmamıştır. 

Bölge insanının kromozom hasarlarında radyasyon sonucu oluşan hasarlar var mıdır?

Karadeniz bölgesinden kanser tanısı almış hastaların ve sağlıklı üçer yakının kan örnekleri alınarak 3 ayrı yöntemle analiz edilmiştir.

Elde edilen veriler ışığında son 2-3 yıl içinde tomografi gibi tıbbi olanlar dışında, kromozom hasarlarında radyasyona maruz kalınma etkisine rastlanmamıştır.

 “Suçlu Çernobil mi?” 

Başlıkta sorduğumuz bu sorunun cevabı “delil yokluğundan beraatine karar vermek” gibi görünüyor.

Yukarıda sözünü ettiğim çalışmaların birçok aşamasında aktif görev alan, gözleyen (Karadenizli) ve uzmanlığı radyasyonun sağlık üzerine etkisi olan bir bilim insanı olarak; Karadenizdeki kanser vakalarının Çernobil kaynaklı olduğunu söylemek mümkün görünmüyor.

Kanseri teşvik eden başta sigara olmak üzere, beslenme, çevre kirliliği gibi “kontrol edebileceğimiz”  nedenlere odaklanmamızın çok daha önemli olduğunun altını bir kez daha çizmek istiyorum.

Sağlıkla, mutlulukla, sevgiyle kalın

Dr. Deniz ÖNER

Detaylı bilgi için www.taek.gov.tr adresinden Çernobil Serisi, Nisan 2006

http://kanser.gov.tr/index.php/daire-faaliyetleri/kanser-onleme-ve-epidemiyolojik-calismalar/130-cernobil.html
 
 
 

Hiç yorum yok: