Kanserde Psikolojik Destek – Zeynep Armay, Psiko-Onkolog

Hastalığın ilk anından itibaren psikolojimiz belirgin olarak etkilenmeye başlar. Çeşitli kaygılar, korkular ve depresif ruh hali bu süreçte sıklıkla karşılaşılan psikolojik sorunlardır.

 

Özellikle, tedavi girişimleri öncesi (kemoterapi, ameliyat gibi) yaşanan kaygı ve sıkıntı hem çok sık görülür hem de belli bir noktaya kadar anlaşılabilir ve normal sayılabilir. Tedavi girişiminin inkarı ve kaçınma olmadığı sürece sıkıntılı bir duruma karşı veya bilinmeyen bir deneyime karşı gelişen bu duygular insani ve evrenseldir.

Önemli olan tedaviye ve tedavinin hedeflerine odaklanabilmek ve savaşma ruhunu kaybetmemektir. Bu tip durumlar için psikolojik destek almak hem hastaya hem de ailesine çok fayda sağlayacaktır.

 

Kanserde psikolojik destek nasıl veriliyor?

Kanser hastalarıyla  psikolojik tedavide:

- Psikolojik kaygı ve acıyı azaltmak,

- Uyumu sağlamak,

- Yaşam kalitesini arttırmak,

- Duyguların ifadesine yardımcı olmak,

- Mücadele ve yaşama gücünü arttırmak,

- Hastalığın yarattığı çok yönlü krizle sağlıklı baş etmeye yardımcı olmak,

- Var olan yanlış algıları düzeltmek, ya hep ya hiç tarzı davranış ve düşünceleri düzeltmek,

- Sosyal destek ve iletişimi güçlendirmek amaçlanır.

 
Kanserin psikiyatrik tedavisinde, biyolojik psikiyatrik tedaviler (ilaç tedavileri), medikal psikoterapi (bilişsel- davranışçı terapi, destekleyici teknikler, kriz müdahale terapisi), psikososyal destek ve gereken durumlarda grup psikoterapileri bir bütün oluştururlar.
 

Ailenin rolü nedir?

Hastalık hali, kişide olduğu kadar, ailede de krize neden olur. Hasta ile aile arasındaki ilişkilerde güçlükler ortaya çıkar. İlişkilerde dengeli, duyguların serbestçe ifadesine izin veren, çatışmaların az, işbirliğinin fazla olduğu ailelerde hastanın uyumu en iyi olmaktadır. Ailenin tutumu ilgili ancak aşırı kaygılı olmamalıdır. Aile içi rollerin net olmaması, aşırı koruyuculuğun egemen olduğu, katı ve çatışmaları göz ardı eden aile ortamları, hastanın uyumunu güçleştirmektedir. Olası çatışmaların inkar edilmesi, çatışmaların çözümünü daha da güçleştirmektedir. Kanser hastasına ek olarak, sıklıkla, aileler de psikolojik destek ve tedaviye ihtiyaç duymaktadırlar.

Hastalığın uyum  evresinde başlıca sorunlar:

-          Değişen yaşam şekli ve rol dağılımına uyum,

-          Aile bireylerinin kendi ihtiyaçlarının karşılanabilmesi

-          Belirsizlikle yaşamadır.

 

Bu dönem için daha sonra, tedavilere bağlı yan etkilerle başa çıkma, izolasyon duyguları gibi sorunlar eklenir. Bu denli yoğun duygusal ve sosyal etkileşimlerin yaşandığı kriz ortamında hastanın yanı sıra, ailenin geri kalan bireylerinde de profesyonel psikolojik yardım gerektiren durumların ortaya çıkması beklenebilir.

 

Zeynep Armay, PhD

Klinik Psikolog, Psiko-onkolog
Humanite Psikiyatri & Tip Klinigi