Meme Kanseri Kemik Metastazı Soru Cevap Bölüm 2--Pembeye ve Hayata

Bölüm 1:

Konu
Bölüm
Meme kanseri ve kemik sagligi arasindaki iliski
Soru 1: Meme kanseri kemik sagligini nasil etkiler?

Meme kanserinin nüksetme riski ve yeri
Soru 2: Tedavi edilen meme kanserinin geri dönüs sansi nedir?
Soru 3: Meme kanseri geri dönerse, nerede bulunabilir?
Soru 4: Meme kanseri kemige siçradiginda neler olmaktadir?

Meme kanserinin kemige siçrama riskini azaltmak
Soru 5: Meme kanserinin kemige sicrama sansini azaltmak için neler yapilabilir?

Meme kanserinin kemige siçramasini farkedebilmek
Soru 6: Meme kanserinin kemiklere siçramasi nasil tesbit edilir?  
Soru 7: iskelet sisteminin genellikle hangi bölgeleri meme kanserinden daha çok etkilenir?

Kemikte meme kanseri nedeniyle olusan problemler
Soru 8: Meme kanserinin kemiklere yayilmasi ile hangi problemler olusur?

Kemige siçramis meme kanserinin tedavisi
Soru 9: Kemiklere siçramis meme kanseri nasil tedavi edilir?
Soru 10: Kemiklerden kana karisan kalsiyumun kandaki kalsiyum seviyelerini yükseltmesini tedavi için ne yapilabilir?

Tedaviye bagli yan etkiler
Soru 11: Hormon terapisi ve kemoterapinin kemikler üzerindeki yan etkileri nelerdir?
Soru 12: Bifosfonat ilaçlar ve denosumab yan etkileri nelerdir?

Meme kanseri hastalarinda kemik kaybinin engellenmesi ve tedavisi
Soru 13: Meme kanserinin tedaviye bagli kemik kaybi riskini azaltabilmek için neler yapilabilir?
Soru 14: Eger meme kanseri kemikte zayiflamaya yol açtiysa ve kemik kirilma asamasina gelmisse yada çatlamissa neler yapilabilir?

Yardimci olabilecek saglik sektörü profesyonelleri
Soru 15: Meme kanseri nedeni ile kemikleri etkilenen hastalari kimler tedavi edebilir?

Sözlük


Kemiklere Siçramis Meme Kanserinin Tedavisi

Soru 9: Kemiklere siçramis meme kanseri nasil tedavi edilir?

C: Kemiklere yayilmis (metastaz yapmis) meme kanserini tedavi edecek birçok etkili yöntem bulunmaktadir. Tedavi her hasta için ayri sekillendirilmektedir.

Kemikte tek noktada kanser.

Eger kanser kemikte tek bir nokta halinde yayilmis ise, radyasyon tedavisi kemige uygulanabilir. Genellikle, bu uygulama agriyi azaltir ve bu bölgedeki kirilmalari engeller.

Kanser birçok noktada görülürse.

Eger kanser kemiklerde birden fazla farkli noktalara yayilmissa tüm bölgelere radyasyon tedavisi güvenli limitler içerisinde alinabilecek toplam radyasyon dozunun asilmasina bagli olarak önerilmeyebilir. Bu durumda, hastaya hormon tedavisi veya kemoterapi seklinde bir antikanser terapisi uygulanir.

Agriyi azaltmak için.

Kemik agrisi problemi olan hastalara ilaç tedavisi uygulanmaktadir. Bu ilaçlar non-steroidal anti-inflamatuar (agri, ates, iltihap düsürücü narkotik olmayan NSAii ler) ve/veya narkotik agri kesicilerden olusabilir. Strontiyum yada samaryum içeren radyoaktif terapi de agri yapan kemik tümörlerinde tercih edilebilir. Radyasyon yada cerrahi müdahale de dikkate alinabilir.

Anormal kemik kaybini önleyen ilaçlar.

Meme kanseri kemiklerine yayilmis hastalarda biofosfonat ilaç türlerinden olan pamidronate (Aredia®), zoledronic asit
(Zometa®), ve denosumab (Xgeva®) kullanilarak kanserin kemiklere zarar vermesi yavaslatilabilir yada durdurulabilir.

Pamidronate, 1995 senesinde Birlesik Devletler Gida ve ilaç Dairesi (FDA) tarafindan
kemiklere yayilan meme kanseri ve myeloma (miyelom) kemik hastaligi için onaylanmistir.
Bu biofosfonat ilaçlar intravenöz (IV) infüzyon (boru ile toplardamardan uygulama)
ile her üç dört haftada bir standart anti-kanser terapisi ile kullanilabilir.

Zoledronic asit, FDA tarafindan 2002 senesinde onaylanan güçlü bir biofosfonattir ve kemige yayilmis kanserlerin tedavisinde kullanilir. Zoledronic asit IV yöntemi ile her üç dört haftada bir standart anti-kanser terapisi ile kullanilabilir.

Denosumab, FDA tarafindan 2010 senesi içerisinde onaylanmistir ve kemik dokusunu yokedenbir kemik hücresi olan osteoklast'i aktive eden RANKL proteinini engelleyerek kemik yikimini ve kirilmasini engellemektedir. Denosumab, subkutan (seri alti) enjeksiyon yöntemi ile her dört haftadada bir standart anti-kanser terapisi ile birlikte uygulanabilir.

Soru 10: Kemiklerden kana karisan kalsiyumun kandaki kalsiyum seviyelerini
yükseltmesini tedavi için ne yapilabilir?

C: Birçok hasta intravenöz uygulanan saline solüsyon (sodyum bikarbonat ve sodyum klorür içeren bir tuz solüsyonü) ve intravenöz bifosfonat (sentetik) ilaçlar ile tedavi edilmektedir.


Tedaviye Bagli Yan Etkiler

Meme kanserini teshis ve tedavideki gelismeler sonucunda meme kanseri hastalarinda sagkalim oranlari artmis ve buna bagli olarak, bazi hastalarda anti-kanser terapilerinin daha uzun sürelerde uygulanmasi, yan etki risklerini arttirmistir.

Soru 11: Hormon terapisi ve kemoterapinin kemikler üzerindeki yan etkileri nelerdir?

C: Meme kanseri tedavisi kemik kaybinda bir hizlanmaya neden olabilir. Kemik kaybi genellikle uzun süreli östrojen-düsürücü terapi sonrasinda görülür.

Östrojen, meme kanseri ve kemik sagligi arasindaki iliski açisindan hastalara su bilgiler yardimci olacaktir:
― Östrojen, kemik sagligini koruma açisindan önemli bir role sahip, vücut tarafindan salgilanan bir hormondur. Östrojen kemikleri kuvvetli tutabildigi kadar meme kanseri gelisimine de yol açabilir. Bununla beraber, östrojen bazi tip meme kanserleri ile iliskilidir. Bu tip kanserler östrojen-reseptör pozitif (ER+) meme kanserleridir. Östrojenin çalisma sistemi ile çakisarak hedeflenen tedaviler kanser tümörlerinin gelisimini ve yayilmasini engellerler. Buradaki problem ise bu tedavinin ayni zamanda da hizlandirilmis bir kemik kaybina yol açabilmeolasiligidir.
― Hormon terapisi ve kemoterapi östrojen üzerindeki etkileri ile kemik kaybina neden olabilecek tedavi metodlarindandir.
Aromataz inhibitör terapi ilaçlarindan olan anastrozole (Arimidex®), letroxole (Femara®), fulvestrant (Faslodex®), ve exemestane (Aromasin®) ile olan tedaviler östrojen sentezini bloke edebilirler. Bu ilaçlar FDA tarafindan metastatik hastaliklardan korunma ve tedavi için onaylanmislardir. Aromataz inhibitörler özellikle post-menopoz kadinlarda meme kanserinin nüksetmesini engelleme açisindan etkili olduklarinigöstermislerdir. Bununla birlikte, post-menopoz kadinlarda östrojeni bastirip kanserin nüksetmesini engellemenin yaninda, aromataz inhibitörler özellikle siddetli bir kemik kaybi ve yüksek kirilma-çatlama riski tasirlar.
― Tamoksifen (Nolvadex®) östrojen hormonunun etkisini bloke eden bir ilaçtir. Post-menopoz kadinlarda kemik mineral yogunlugunu çok az arttirabilsede pre-menopoz kadinlarda kemik kaybi ile iliskilendirilmektedir.
― Kemoterapi erken menopoza yol açtigi durumlarda kemik kaybina ve kirilma-çatlama riskine yol açabilmektedir.

Soru 12: Bifosfonat ilaçlar ve denosumab' in yan etkileri nelerdir?

A: Kisa dönemli yan etkiler.

Bifosfonat ilaçlar.

Pamidronate veya zoledronic asit aliminin hemen sonrasi olusabilecek yan etkiler sunlar olabilir:
― Nezle-benzeri, ates, nöbet-üsüme, ve kas agrilari gibi semptomlar. Bu yan etkiler çogunlukla hafif, uzun süreli olmayan ve sonraki tedavilerde görülmeyen etkilerdir.
― Böbrek fonksiyonlari IV bifosfonat tedavisinden etkilenebilir. Benzer sekilde,
zoledronic asit veya pamidronate asiri böbrek problemleri olan hastalarda kullanilmazlar. Ayrica, bu ilaçlar ile tedavi uygulanan meme kanseri hastalarindan her infüzyon öncesi böbrek fonksiyon testi istenebilir. Bu test kreatinin adi verilen bir maddenin seviyesini gösteren bir kan testi ile yapilir.

Denosumab.
― Denosumab serum kalsiyum seviyesini düsürerek letarji (kas uyusuklugu) ve kardiyak (kalp) komplikasyonlar gibi yan etkilere sebep olabilmektedir.

B: Uzun dönemli yan etkiler.
Alttaki uzun dönemli yan etkiler bifosfonat ve denosumab ile tedavi edilen bazi hastalar tarafindan raporlanmistir:
― Osteonekroz (kemik ölümü) çenede nadiren görülen bir dental durumdur. Açiga çikan çene
kemiginin sekiz hafta sonrasinda hiçbir iyilesme belirtisi göstermemesidir. Bu durum etkilenen bölgede agri ve hissizlik duygusu olarak kendisini göstermektedir.
Çogu vak' a da çene kemiginde osteonekroz IV bifosfonat ilaçlar ile – genellikle pamidronate ve zoledronic asit - tedavi edilen hastalarda görülmüstür fakat bu bozuklugun ilaçlarin yan etkisi oldugu hakkinda kesin bir kanit bulunmamaktadir. Denosumab kullanimi da çene kemiginde osteonekroz ile iliskilendirilmektedir.
Çene kemiginde osteonekroz, invaziv dental prosedür uygulanmasi sonrasinda (dis çekimiveya dental implant ameliyati gibi) daha çok görülmektedir. Meme kanseri hastalarinin denosumab, pamidronate veya zoledronic asit tedavisi öncesinde disçileri tarafindan tam bir kontrol geçmesinin istenme nedeni budur. Eger genis bir dental çalisma veya oral cerrahi müdahale söz konusu ise, terapi, dental islemler tamamen bitene kadar ertelenebilir. Ayni zamanda hastalar oral saglik prosedürlerine tamamen uymak zorundadirlar (örnegin, dislerini düzenli firçalama ve dis ipligi kullanma gibi). Daha detayli bir bilgi için alttaki linkten online olarak Bone and Cancer Foundation yayini “Osteonecrosis of the Jaw – Information for Cancer Patients” görüntülenebilir. www.boneandcancerfoundation.org

Meme Kanseri Hastalarinda Kemik Kaybinin Tedavisi

Soru 13: Meme kanserinin tedaviye bagli kemik kaybi riskini azaltabilmek için neler yapilabilir?

C: Meme kanseri tedavisine bagli olarak olusan kemik kaybindan korunmak yada kemik kaybini azaltmak için çesitli yollar bulunmaktadir. Bu tip bir kemik kaybi olustugunda, erken tani ve tedavi çok önemlidir.

Korunmak / kaybi azaltmak . Saglikli beslenme, düzenli egzersiz ve günlük kalsiyum ile vitamin D takviyesi kanser tedavisine bagli kemik kaybini azaltabilir ve koruma saglayabilir.
Kemik kaybini teshis. Kemik kaybi tanisinin çabuk konulabilmesi için, bazi meme kanseri hastalari her 1 yada 2 yilda bir kemik mineral yogunluk testi yaptirmalidir.
Tedavi yöntemleri. Hizli kemik kaybi terapi yöntemleri sunlardir:
― Oral bifosfonatlar olan alendronate (Fosamax®), ibandronate (Boniva®), ve risedronate (Actonel®).
― Intravenöz bifosfonatlar (pamidronate, ibandronate and zoledronic acid*).
*Zoledronic asidin kansere bagli kemik kaybini tedavi eden formunun ismi Zometa® dir.Osteoporoz ve paget hastaligi için kullanilan ilaç formuna A.B.D. de Reclast®, diger ülkelerde Aclasta® adi verilmektedir. Metastaz için verilen ilaç dozu ve takvimi, osteoporoz ile paget hastaligi için önerilenlerden farklidir.

― Denosumab**
**Denosumab kanser tedavisinde XGEVA® ismi ile kullanilir. Denosumab osteoporoz tedavisi için kullanildiginda Prolia® adini alir. Prolia®, meme kanseri tedavisi için adjuvan aromataz inhibitör terapisi alan yüksek kemik kirilma-çatlama riskindeki kadinlarda kemik kütlesinin
arttirilmasi için kullanilir. Prolia® subkutan (deri alti) enjeksiyon yöntemi ile her alti ayda bir uygulanir. Kemik metastazi için verilen denosumab dozu ve takvimi osteoropoz hastalarina verilenden farklidir.

Soru 14: Eger meme kanseri kemikte zayiflamaya yol açtiysa ve kemik kirilma asamasina gelmisse yada çatlamissa neler yapilabilir?

C: Cerrahi müdahale veya radyasyon terapisi düsünülecek seçenekler arasindadir.
Eger kemik kirilmak üzere olan noktada incelmis durumda ise cerrahi müdahale gerekli olabilir. Örnegin, bir hastanin kalçasinin yüksek kirilma riskinde oldugu x-ray de görüntülenirse, kalça replasman ameliyatina ihtiyaç duyulabilir. Bazi durumlarda, radyasyon tedavileri de çatlak ve kirilmadan korunmak için kullanilabilir.
Çatlaktan korunma kirilmis bir kemigi tedaviden daha kolay ve daha az aci vericidir. Bununla beraber, eger bir kemik meme kanseri nedeni ile kirilir yada çatlak olusursa, ameliyat yada diger prosedürler kemigi tedavi etmek için hemen uygulanmalidir.

Yardimci Olabilecek Saglik Profesyonelleri

Soru 15: Meme kanseri nedeni ile kemikleri etkilenen hastalari kimler tedavi edebilir?

C: Bir yada bir grup saglik profesyoneli dahil olabilir. Çgunlukla, kadin hastanin medikal onkologu (kanser tedavisinde uzman doktor) ve meme cerrahi (cerrahi onkolog) ilk tedavi yaklasimini planlarlar. Yardimci olarak radyasyon tedavisi uzmani bir radyoloji onkologu uzman olarak bulunabilir.
Diger katkida bulunabilecek saglik profesyonelleri ise su sekilde siralanabilir:
Ortopedik cerrahi kirilma riski bulunuyorsa veya kirik olusmus ise yardimci olabilecktir.
Nörolog veya nörocerrahi omurilikteki tümör sinirlere baski uyguluyor ise takimin bir parçasi olabilir.
Fiziksel tip doktoru fizik terapisi önerebilir.
Endokrinoloji hastanin kaninda veya diger metabolik sistemlerinde yüksek kalsiyum bulundugunda devreye girebilir.
Dentist veya Oral Cerrahi hastanin dis, diseti ve çene sagligini korumasi konusundaönemli bir rol oynar.
Onkoloji hemsiresi, ortopedi hemsiresi, ve fizik terapi hastalara ilaç kullanimi vefizik terapi konusunda yardimci olur.
Ruh sagligı profesyonelleri (örnegin; psikolog, sosyal çalismaci veya
psikiyatrist) hastalarin meme kanseriyle gelen duygusal ve sosyal darbe ile basa çikmalarina yardimci olurlar. Konusma terapisi, depresyona bagli olarak ilaç destekli yada ilaçsiz, birçok durumda yardimci olabilmektedir.
Jinekolog, dahiliye uzmani, veya ilave bir saglik uzmani hastanin bakimi içerisindeyer alabilir.

Sözlük

Adjuvan Terapi: Meme kanserinin nüksetme riskini azaltmak için tanidan sonra uygulanan hormontedavisi veya kemoterapi. Cerrahi müdahaleden önce uygulandiginda Neo-Adjuvan terapi olarak adlandirilir.
Antikor: Hedefe yönelik protein molekülü.
Biyopsi: Kanser hücrelerini mikroskop altinda kontrol etmek için dokudan bir parça numune alinmasi.
Bisfosfonatlar: Kemik kirilmasini önleyici ilaçlar.
Kemik Taramasi: Kanserin kemiklere yayilip yayilmadigini gözlemlemek için radyolog tarafindan yapilan iskelet sistemi testleri.
Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldüren ilaçlar.
CT, MRI, ve PET görüntüleme: Radyolog tarafindan kemikler, yakin kaslar ve dokular hakkinda daha detayli görüntü almak için yapilan özel testler.
Herceptin® (trastuzumab): HER2-pozitif meme kanseri hastalari için hedef tedavi metodlarindan birtanesidir.
Hormon Terapisi: Kanser hücrelerinin çevresel sartlarini degistirerek gelisimlerini engelleyemeye çalisan hormonlar.
Metastaz : Kanser hücrelerinin vücut içerisinde yayilmasi. Yayilan hücreler orjinal tümör hücreleri ile aynidir. Litik (eritici) metastaz kanser hücrelerinin yayilip kemik dokusu içerisinde gelismesi sonucu kemigin inceldigi bölgelerdedir. Blastik metastaz ise, litik metastaz iyilestiginde yada tümör büyüme gösterdiginde, kemiklerin normal bir kemikten daha fazla kalinlasabilme durumumudur.
Osteonekroz (kemik ölümü) -Çenede-: Açiga çikan çene kemiginin sekiz hafta boyunca hiçbir iyilesme belirtisi göstermedigi ender rastlanan bir dental durumdur. Bu durum etkilenen bölgede agrive hissizlik-uyusukluk olarak kendisini gösterir.
Osteoporoz: Özellikle belkemigi-omurga, bilekler ile kalça bölgesinde kemik kaybi ve incelmesi sonucu kemik kirilma-çatlama riskinin artmasi.
RANK Ligand: Kemik erimesi ve kirilmasina yol açan osteoklast hücreleri aktive eden bir proteindir. Denosumab (Xgeva®/Prolia®) bir RankL hedefli terapidir.
Radyasyon terapisi: Kanser hücrelerini öldürmek için radyasyon ile tedavi yöntemi.
Tümör: Anormal doku kütlesi anlamina gelir. Tümörler benign (kanser olmayan) yada malign (kanser) olabilirler.

Kaynak:
The Bone and Cancer Foundation:
Kanser hastalari ve aile üyelerine kemikler ile ilgili kanserin nedenleri ve en son tedavi sekilleri hakkinda bilgi saglamak.  Doktorlar, hemsireler ve diger saglik profesyonelleri için kemige  yayilmis kanserin yönetimi hakkinda kaynak olusturabilecek bilgiler saglamak.
Website: www.boneandcancerfoundation.org
Copyright, Bone and Cancer Foundation, 2011

Hiç yorum yok: