 |
| Alyuvarlar (kırmızı kan hücresi, eritrosit) |
Kansızlık (tıbbi ismi anemi) kanser hastalarının en az %30’unun karşı karşıya kaldığı bir durum. Kansızlığı ifade eden başka tanımlar da duyabilirsiniz, kanda demir eksikliği, kanım az, kan değerlerim düştü gibi…
Bu yazıyı okurken ister tümüne ister sadece tedavi ile ilgili pratik kısımlara odaklanın. En çok şikayetini duyduğumuz konulardan biri tıbbi terimlerin sıkça kullanılması, resimlerle bu kavramları basitleştirmeye çalıştım. Hatalarımız ve eksiklerimiz olmuşsa şimdiden affola.
Anemi nedir?
Anemiyi anlatmak için önce alyuvar nedir açıklamam lazım. Diğer ismi kırmızı kan hücresi veya eritrosit’tir. Kanda en çok sayıda bulunan hücre türüdür. Resimde gördüğünüz gibi yuvarlak, ortası oyuk, kırmızı renkli hücrelerdir. Alyuvarlara kırmızı rengini ve oksijen taşıma özelliğini içindeki hemoglobin denilen bir protein molekülü verir. Eğer kan testi yaptırdıysanız bu ismi duymuşsunuzdur.
Çeşitli nedenlerden dolayı kanda alyuvar sayısının azalması kansızlığa sebep olur.
Alyuvarlar kemik iliğinde üretilir ve kan içinde ömrü 120 gündür. İşlevini bitiren alyuvarların yerine vücudumuz hızla yenilerini üretir.
Aşağıdaki 2 resme dikkatli bakın. Tahmin ettiğiniz gibi sağdaki resim anemi hastası bir kişiye ait ve düşük alyuvar değerlerini gösteriyor. Solda ise normal değerdeki alyuvarları görüyorsunuz.
Özetlersek:
Diğer bir ölçüm hematokrit'tir. Bu ölçüm alyuvarların kan hacmine oranını verir. Normalde %37-52 arasında olması beklenir. Erkeklerde kadınlara oranla bu oran biraz daha yüksektir.
Yazının ikinci bölümü: http://kanserle-dans.blogspot.com/2012/07/kanszlk-anemi-ve-kanser-bolum-ii.html
Alyuvarlar vucudu baştan aşağı dolaşıp oksijeni tüm hücrelere taşır. Anemi olan kişilerde, kanda alyuvar azalmasına bağlı olarak oksijen kapasitesi düşer.
Vücudunuz yeterli oksijen alamazsa fonksiyonlarını yerine getirmekte zorlanır:kendinizi yorgun ve halsiz hissedersiniz. Kalbiniz daha fazla çalışır, daha hızlı atar.
Bir kaç ay önce ablamla telefonda konuşuyorduk demir eksikliğine bağlı kansızlık teşhişi olduğunu söyledi. Hiçbir belirti hissediyor muydun diye sorduğumda bir iki merdiven çıkınca bile nefes nefese kaldığından bahsetti tabi o zaman kansızlığın neden bu etkiye yol açtığını anlamamıştım.
Aneminin yol açabileceği yan etkileri aşağıda resim üzerinde sıraladım.
Teşhis
Genellikle her kemoterapi öncesi ve sonrası doktorunuz kan değerlerinize bakacaktır. Doktorunuz yeterli alyuvar olup olmadığını iki şekilde kontrol eder; eğer kansızlık mevcutsa hemoglobin miktarı normal değerlerin altına düşer.
Kansızlık teşhis değerleri
Genellikle hemoglobin erkeklerde 13 gram/dl’den, kadınlarda 12 gram/dl ‘den az ise.
Hafif kansızlık: hemoglobin 10 -12 g/dL
Orta derecede kansızlık: hemoglobin 8 ile 10 g/dL arasında
Şiddetli kanzılık: hemoglobin 8 g/dL’den az
Orta derecede kansızlık: hemoglobin 8 ile 10 g/dL arasında
Şiddetli kanzılık: hemoglobin 8 g/dL’den az
Diğer bir ölçüm hematokrit'tir. Bu ölçüm alyuvarların kan hacmine oranını verir. Normalde %37-52 arasında olması beklenir. Erkeklerde kadınlara oranla bu oran biraz daha yüksektir.
Yazının ikinci bölümü: http://kanserle-dans.blogspot.com/2012/07/kanszlk-anemi-ve-kanser-bolum-ii.html
Kaynak:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder