Kemoterapi A-B-C'si Bölüm II

Yazının ilk bölümü: http://kanserle-dans.blogspot.com/2012/07/kemoterapi-b-csi.html

Kemoterapiyi toplardamar (IV) yoluyla alma konusunda bilinmesi gerekenler
Kemoterapi sıklıkla elinizin üstündeki ya da kolunuzdaki toplardamarın içine yerleştirilen ince bir iğneden doğru uygulanır. Hemşireniz her tedavinin başında iğneyi yerleştirir ve bitince çıkarır. Damardan kemoterapi alırken ağrı veya yanma hissederseniz doktorunuz veya hemşirenize hemen bildirin.

IV kemoterapi çoğunlukla kateter ve port aracılığıyla, bazen de bir pompa yardımıyla verilir.

Kateterler ve portlar


Göğüs üst kısmına cilt altı yerleştirilen bir ucu ana toplar damar diğer ucu cilt altında olan ve buradan ilaç uygulamalarına imkan veren suni damardır.

Kanser hastalarında kemoterapi uygulamalarında damar yolu bulması zor olabilir. Port kateter takıldığı zaman ise her seferinde damar yolu aranmasına gerek kalmadan suni damara ilaç verilir.

Ayrıca en önemli takılma nedeni uzun süre verilmesi gereken serumların (örneğin 48 saat boyunca verilecek ilaçlar gibi) hastanın hastaneye yatmadan port kateter ve buna bağlanan küçük bir pompa aracılığı ile verilebilmesidir. Aksi takdirde bu tedavilerin verilebilmesi için her seferinde hastanın hastaneye yatması gerekir.

Kateter yumuşak,ince bir tüptür. Resimde görüldüğü gibi bir ucu büyük bir toplardamara yerleştirilir diğer ucu vücudunuzun dışında kalır. Pek çok kateter kemoterapinizin tümü bitene kadar yerinde kalır. Kateter etrafında enfeksiyon belirtileri olup olmadığını takip etmelisiniz.  Port plastik veya metalden yapılmış, küçük yuvarlak bir disktir ve cilt altına yerleştirilir. Hemşireniz kemoterapi ya da kan vermek için porta bir iğne takabilir. Bu iğne bir günden fazla süren kemoterapi uygulamaları sırasında yerinde kalabilir.

Pompalar

     Pompalar sıklıkla kateterlere ve portlara bağlanır. Kateter veya porta kemoterapinin ne miktarda ve ne hızda gideceğini ayarlarlar. Pompalar vücut içinde ya da dışında olabilir. Harici pompalar vücut dışında durur. Pek çok insan bu pompayı yanında taşıyabilir. Dahili pompalar ise cilt altına yerleştirilir.



Kemoterapi sırasında nasıl hissedeceğim?

Kemoterapi herkesi farklı etkiler. Nasıl hissedeceğiniz kemoterapi öncesi ne kadar sağlıklı olduğunuz, kanserinizin tipi, ne kadar ilerlemiş olduğu, aldığınız kemoterapinin türü ve dozuna bağlıdır.

Bazı insanlar kemoterapiden hemen sonra kendilerini iyi hissetmez. Sık görülen bir yan etki halsizlikdir. Halsizliğe karşı hazırlıklı olmanızda fayda var:
    
     Sizi arabayla kemoterapiye getirip götürecek birini ayarlayın
     Kemoterapi günü ve sonrası istirahat edin,
     Yemek yapma, çocuk bakımı konusunda yardım alın.

Kemoterapi süresince çalışabilir miyim?
Pek çok insan çalışabilir. Ancak bu ne tür bir iş yaptığınıza da bağlı. İmkanınız varsa kötü hissettiğiniz günler sınırlı saatlerde ya da evden çalışmayı deneyebilirsiniz. Kemoterapi sırasında işinizi düzenleme yolları konusunda işvereninizle konuşun.

Kemoterapi süresince reçeteli ya da reçetesiz başka ilaç kullanabilir miyim?
Bu durum kemoterapinizin tipine ve almayı planladığınız ilaçların türüne bağlıdır. Yalnızca doktorunuz tarafından onaylanan ilaçları kullanın. Laksatifler, alerji ilaçları, soğuk algınlığı ilaçları, ağrı kesiciler, aspirin dahil kullandığınız tüm ilaçları doktorunuza bildirin.

Kemoterapi alırken vitamin, mineral veya bitkisel ürün alabilir miyim?
Bu ürünlerden bazıları kemoterapinin etkileyebilir. Bu nedenle kemoterapiye başlamadan önce aldığınız tüm vitamin, mineral veya bitkisel ürünler ile ilgili doktorunuza danışın. Kemoterapi sırasında da bu ürünlerden herhangi birini almadan önce doktorunuzla konuşun.
Kemoterapimin işe yaradığını nasıl anlayacağım?
Doktorunuz sizi muayene edecek ve bazı tahliller isteyecektir. Kemoterapinin etkisi yan etkilerine göre değerlendirilmez.
Kemoterapinin maliyeti nedir?

Bunu söylemek zor. Kullanılan kemoterapinin tipi ve dozu, kemoterapinin verileceği sıklık ve süre, nerede yapıldığı gibi etkenlere bağlıdır.
Faydalı ip uçları

·      Her görüşmeden önce sorularınızı listeleyin.
·      Randevunuza bir aile bireyi ya da güvendiğiniz bir arkadaşınızı götürün, doktorunuzun ne  söylediğini anlamanıza ve hatırlamanıza yardımcı olabilir.  
·      Bütün sorularınızı sorun. Saçma soru diye bir şey yoktur. Cevabı anlamadıysanız, anlayana kadar sormaya devam edin.
·       Not alın. Daha sonra notlarınızı gözden geçirebilirsiniz.
·       Kanserinizin tipi ve kemoterapi hakkında yazılı bilgi isteyin.
·       Doktorunuzla bilgi ihtiyacınızı paylaşın. Bazı insanlar her şeyi öğrenmek   isterler. Diğerleri ise EN AZ bilgiyle yetinir. Seçim sizin.
·       Acil bir durumda doktorunuzla nasıl haberleşeceğinizi öğrenin.

Kaynak:

Hiç yorum yok: