Farkındalık Deyince Ne Geliyor Aklınıza?



Fotoğraf: Özge Arpaguş

Facebook'da meme kanseri farkındalığı yaratmak adı altında herkes statüsüne doğum yılı ve gününe gore kodlanmış bir mesaj koyuyordu bir ara. Ses getirdi hatta haber oldu ama ne kadar farkindalık yarattığı şüpheli!

Eğer bir taşın altında yaşamıyorsak zaten çoğumuz meme kanseri diye bir hastalığın farkındayız. Ama günümüzde hala mamografi, klinik muayene ve kendi kendine meme kontrolü hakkında tam bilgisi olmayan ve bunları düzenli yapmayan çok insan var.

Öyleyse farkındalık ne ve nasıl yaratılır? Bunun tek bir cevabı yok elbet. Ben (yani Ebru) için ne ifade ettiğini paylaşmak istiyorum. Kanserle Dans ailesine katılmadan önce vereceğim cevapla şu anki aynı değil. Bu aile ve tecrübe gözümü açtı o yüzden tüm aile üyelerine teşekkür borçluyum.

Farkındalık konusuna geri dönelim...

Sesinizi duyurmak, insanları hayat kurtaracak taramalara teşvik etmek, erken teşhisin önemini anlatmak ilk adım. Vücudunuzda kansere özgü olabilecek belirtileri gördüğünüzde hemen doktora hemen gidilmesi gerektiği bilincini aşılamak bir sonraki. Bu belirtilere dikkat çekmek, yazmak, duyurmak, eğitmek.  

Yanlış inanişları (mitleri) doğrularla değiştirmek bilgi kirliliğine dur demektir farkındalık. Önemli meseleleri istikrarla herkesin kendi gücü imkanı ölçüsünde dile getirmesidir. Bir kurum seminer düzenler, bir kişi arkadaş toplantısında ve sosyal medyada paylaşabilir bunları. Doğru ve güvenilir bilgi farkındalık kapısını açacak anahtar unutmayalım.  

Fotoğraf: Özge Arpaguş

En yaygın görülen iki kanser örneği ile yola çıkağım, örnekler çoğaltılabilir... Meme kanseri her 8 kadından birine dokunacak hayatı boyunca. Kadınların kendi vücudunu, meme sağlığını öğrenmesi ve değişiklikleri fark edecek kadar vücuduyla içli dışlı olması demek farkındalık. Neye bakacağını nasıl bakacağını bilmesi.

Kaçımız kendi kendine meme muayenesinde nelere bakılmalı tam olarak biliyoruz?  

Farkındalık kolon kanseri ile ilgili önlenebilir faktörlere dikkat çekmek, kolonoskopiyi kim ve ne zaman yaptırılmalı anlatmaktır. Ailemizde kolorektal kanser yaşamış birey varsa bunun bizi yüksek risk grubuna soktuğunu bilerek doktorunuzun öngördüğü zamanda taramalarınıza başlamaktır.

Farkındalık kendilerini ve çocuklarını kötü besleyen insanları uyandırmak ve uyarmaktır. Sağlıklı beslenme zor değil bir elin parmağı kadar kuralı var. Doğal, mevsiminde sebze meyve ağırlıklı her renkten gıda olmalı soframızda. Farkındalık, pek çok zararlı alışkanlığın temelinin çocukluk çağlarında atıldığını anlamak çocukları sigaradan aşırı güneş ışığının ve solaryumun zararlarından uzak tutmaktır. Ufacık şeyler büyük değişimlerin başlangıcıdır.

Farkındalık, kontrolü elimizde olan şeyler hakkında harekete geçmektir. Arkadaşın arkadaşa mamogram vaktin geldi hadi beraber gidelim demesidir.

Farkındalık aktif yaşam tazıyla örnek birey olmaktır. Maraton koşmaktan bahsetmiyorum, televizyonun, bilgisayarın önünden kalkıp her gün yürüyüş yapmak mesela. Güneşten D vitamini alarak, açık havada derin nefesle zinde kalmak.

Farkındalık vücudumuzun dümeni elimizde bir gemi olduğunu ve açık denize yol alırken  her zaman bir buzul parçasına çarpma ihtimali (hastalık ihtimali) olduğunu bilmektir. Bunu bilip elimizden gelenin en iyisini yapmaktır.  

Sağlığımıza ve vücudumuza bakma sorumluluğu bizim ve bu geminin dümeni elimizde. Arabamıza evimize yaptığımız bakımın onda birini sağlığımıza, kendi vücumuza yapsak, önce kendimiz sonra çevremiz için çok daha güzel bir dünya yaratırız.

Farkındalık bence yaptıklarımızın birbirimize ve bu gezegene etkisi olduğunu algılamak. Çevreye verilen, ekolojik sisteme, etrafımızdaki canlılara verilen zararın dönüp dolaşıp yine bizi bulacağını bilmek.

Farkındalık Kanserle Dans ailesi üyelerinin yaptığı gibi cesaretle başka hayatlara dokunmak için kendi hikayesini paylaşmak. 

Farkındalık Kanserle Dans üyesi bir tıp fakültesi öğrencisinin dediği gibi ''kanser değilim ailemde kanserli kimse yok ama bilinçlenmek empati yaparak daha iyi bir doktor olmak için sizleri takip ediyorum'' demek. Düşenin halinden düşen anlar anlayışını yıkmak, elini taşın altına sokup bir ucundan tutmaktır farkındık.

En beğendiğimi en sona bıraktım çok güzel özetliyor Kanserle Dansla yapmaya çalıştığımızı:

‘Farkındalık kanserle dans etmeyenin edeni daha iyi anlaması için köprü kurmaktır.’

Sevgilerimle

Ebru