Kanser ve Beslenme Diyetisyenime Soruyorum 1 --Uzm. Diyetisyen Dilşat Baş

Uzman Diyetisyen Dilşat Baş
Uzman Diyetisyen Dilşat Baş Hacettepe Üniversitesi Beslenme Ve Diyetetik Bölümü mezunu ve 19 yıllık çok yönlü bir meslek tecrübesi var. Pek çok kanserli hastayla çalışmış ‘Kanser ve beslenme’, ‘Kemik iliği naklinde tıbbi beslenme tedavisi’ uzmanlık alanlarından birkaçı.
Ama hepsinden önemlisi ilgili, paylaşımcı ve özverili. Biz Kanserle Dans ailesine verdiği karşılıksız destek için gönülden teşekkür ediyoruz sevgili Dilşat Baş’a.

Sizler sordunuz Dilşat hanım Kanserle Dans Facebook sayfasında  ‘Diyetisyenime soruyorum’ köşesinde cevapladı.

Soru: Kemoterapi sırasında nelerden uzak durmalıyım, ilaçlarla etkileşen tüketmemek gereken besinler neler?
Dilşat Arslangeri Baş: Öncelikle tüm dansçılara merhaba demek istiyorum ve lafı uzatmadan ilk sorunun kısa yanıtı:kemoterapi sırasında neleri tüketmeyelim:özellikle kemoterapi sonrası 48 saatin önemli olduğunu vurgulamak istiyorum. Yenilip içilmemesi gerekenler yiyecekler;greyfurt kesinlikle yasak, üzümsü meyveleri (yaban mersini,dut,böğürtlen vb.) ve narı 1 çay bardağından çok tüketmeyiniz, bitki çaylarını tüketmeyiniz ve alışkanlığınız olmayan hiçbir karışımı veya besini kemoterapi ile birlikte tüketmeyiniz.

Soru: 3 aydır kemoterapi  almıyorum nelere dikkat etmeliyim?
Dilşat Arslangeri Baş: ikinci soru çok genel,ana başlıklarla yanıtlamak istiyorum;
1-Haftalık olarak ağırlığınızı kontrol edin kontrolsüz azalmaya dikkat,
2-Su tüketiminiz çok önemli doktorunuz kısıtlama yapmadıysa bol su tüketiniz(Su olarak en az 2 litre)
3-Kemoterapiye bağlı beslenme durumunuzu engelleyen bir yan etki yaşıyorsanız ona yönelik çözüm üretmelisiniz (örnek;ağız kuruması,bulantı,ağızda yara vb),
4-Diyet tedavisi gerektiran ek bir hastalığınız yok ise mutlala azar azar sık sık beslenmelisiniz her besin grubundan sizin için yeter miktarda tüketmelisiniz,ara öğün alışkanlığı edinmek bu dönemde gerçekten çok önemli.

Soru: Öncelikle yapmış olduğunuz çalışmalar ve bu sayede bizlere yardımcı olduğunuz için teşekkür eder kolaylıklar dilerim. 2.5-5 cm büyüklüğünde iyi huylu sol köşe beyin tümörü var. Doktor ameliyatın çok riskli olduğunu söyledi, çünkü beyin sapına yapışmış. Bu tümör bitkisel tedavi ile küçülür mü? Nasıl beslenmeli?
Dilşat Arslangeri Baş Bitkisel tedavi alanım değil.sağlıklı beslenme kurallarına uymak esas,bu durum için özel bir önerimiz yok.

Soru: Benim sorum şu olacak; bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için neler yemeliyiz nelerden uzak durmalıyız?
Dilşat Arslangeri Baş Bağışıklık sistemimiz için, yaşınıza bulunduğunuz duruma bağlı olarak yeterli enerji ve protein almalısınız, sebze ve meyve tüketimini günlük 5-9 porsiyon aralığında öneriyoruz, nötropenik değilseniz karışık rengarek salatalar sofranızın vazgeçilmezi olmalı.

Soru: Seker kanser hucrelerini tetiklermi ayni zamanda kirmizi et sut mantar kullanimi uygunmudur kemoterapi doneminde mercimek corbasi kemonun etkisini azaltir soylentileri dogrumudur acaba?
Dilşat Arslangeri Baş şeker ,kırmızı et,süt ençok sorulan sorular,
1-Şeker: Masa şekerini sağlıklı beslenme çerçevesinde enerji ihtiyacınızın % 10 unun üzerine çıkmayacak şekilde tüketiniz  diyoruz. Bu ne demek 2000 kkal enerji ihtiyacı olan bir bireyin günlük 50 gr şeker tüketme hakkı var anlamına geliyor (şöyle örnekleyebiliriz 1 kutu şekerli içecek+1 kase sütlü tatlı +çay ve kahveye eklenmis 6 küp şeker ile bu hakkınızı dolduruyorsunuz) ancak bu konu bizim dansçılarımız için bireysel değerlendirilmeli çünkü dansçılarımız arasında beslenme yetersizliği (malnütrisyon)sorunu ile mücadele edenlerin sayısı oldukça fazla .
2-Kırmızı et haftada 3 kez tüketiniz.
3-Süt, lütfen yaşınıza ve özel durumunuza uygun miktarda süt tüketimine devam edin (kemik iliği transplantasyonu sonrası laktoz sınırladığımız dansçılarımız laktozsuz sütü tercih edecekler)

Soru: Sizi sürekli severek takip ediyorum.Kıbrıstan yazıyorum size. Öncellikle yapmakta olduğunuz bu guzel seyler için sizi gonulden tebrik ediyorum. 24 yaşındayım fibro sarkom teşisi koydular bana. Radyoterapiye başlayacağım önümüzdeki haftalarda . Nasıl beslenmeliyim nelere dikkat etmeliyim? Şimdiden yardımlarınız için tesekkur ederim.

Dilşat Arslangeri Baş Radyoterapide, radyoterapi verilen bölge sindirim sistemini kapsıyorsa beslenme güçlükleri ile karşılaşıyoruz bunun olup olmayacağını doktorunuz ile görüşün ve beslenme sorunu öngörüyorsa mutlaka durumunuza uygun desteği almanız için ünitenin diyetisyeni ile görüşün. Radyoterapi öncesi yapılan iyi bir beslenme planı işinizi kolaylaştıracaktır.


Soru: Öncelikle paylaşım için teşekkürler bende kafama takılan bir soruyu sormak istiyorum benimde kafamda2.5 çapında menengiom tümör ve ayrıca damar topaklanması var.  Bu şekerli yiyecekler tüm tümörler için mi geçerli yoksa bazı tip tümörlerimi olumsuz etkiliyor bilgi verirseniz çok sevinirim teşekkürler.
Dilşat Arslangeri Baş Az önceki açıklamam sizin içinde geçerli, ancak kilo kaybınız varsa veya tam tersi kilonuz fazla ise şekere yaklaşımımız farklı oluyor bu konuyu beslenme durumunuzdaki eksikliklere göre değerlendirmek daha doğru. Şeker ve şekerli yiyeceklerin tüketim sıklığı ve miktarı herhangi bir sağlık sorunu olmayan bireyler için de önemli. Malnütrisyon yani beslenme yetersizliği varlığında ise enerji açığını kapatmak için kullanıyoruz bu noktada gerçekten bireysel değerlendirme gerekiyor.

Soru: Merhabalar; babama liposarkom teşhisi konuldu, tümörler karın bölgesinde idi, ameliyattan sonra kemoterapi alıyor, bu kanser türüne özel bir beslenme şekli var mıdır? Siyah kuru üzümün çekirdeği ile faydalı olduğunu sanıyorduk ama yukarıda üzüm demeyip üzümsü meyvelerden bahsetmişsiniz, su içmekte zorlandığı için kompostosunu da tüketiyor, tekrar açıklayabilir misiniz lütfen, teşekkür ederim.
 
Dilşat Arslangeri Baş: Özen Hanım üzüm değil gerçekten doğru anlamışsınız,böğürtlen ,dut,yaban mersini gibi meyvelerden bahsediyorum ve tabi ki greyfurt. Ancak burada bir parantez açmak ve şifa olsun diye birtakım meyvelerin sularını sıkarak (üzüm bunlardan biri) 500 cc lik bardaklarla tüketmek gibi yanlışlara düşüldüğünü eklemek isterim. Ölçüler gerçekten önemli tek besini abartarak tüketmek gerçekten tehlikeli olabiliyor. Her besin grubundan çeşitlilik yaratarak ,beslenme güçlükleri yaşandığında azar azar sık sık beslenerek yeterli enerji ve protein alımını sağlamak hedeflenmeli.Üzüm kompostosu tüketilebilir bununla ilgili bir sorun yok, sizin bahsettiğiniz gibi su içmede zorlanma gibi durumlarda az şekerli olarak tüketilebilir.

Bölüm 2:

3 yorum:

Adsız dedi ki...

Sevgiler Dilşat hanım , eşim 25 mart tarihinde otolog kök hücre nakli oldu ve kızartma yeme konusunda çok israrcı , size danışmadan yedirmek istemedim , birde mangal yapılabilir mi ? Bu bahsettiğiniz 100 günlük dönem ilk günler nelere dikkat edilirse , aynı şekilde 99. günde geçerli değil mi ?

Unknown dedi ki...

Sevgiler Dilşat hanım ,eşim Ersan (yaş:34) 25 mart tarihinde otolog kök hücre nakli oldu (Hacettepe Onkoloji Hastanesi -ANKARA) ve kızartma yeme konusunda çok israrcı , size danışmadan yedirmek istemedim , birde mangal yapılabilir mi ? Bu bahsettiğiniz 100 günlük dönem ilk günler nelere dikkat edilirse , aynı şekilde 99. günde geçerli değil mi ?

Halide dedi ki...

Merhaba Dilşat Hanım.
Sizi Kanserle Dans sayesinde tanıdım.Sizinle tanıştığıma çok mutlu oldum. fırsat buldukça yazılarınızı takip ediyorum.Yazıları okuyorumve çok yararlanıyorum. Benim eşim 06/04/2013 tarihinde beyinden ameliyat oldu. Aniden olduğu için hala alışmaya çalışıyoruz. Ameliyat sonrası eşimin sağ kol ve bacağı başta hiç tutmadı. Şimdi biraz daha iyi. Sağ topuğunu kaldıramıyor ama ayağının üzerine basıyor. Destekle ayağa kalkabiliyor. Bazı hareketler yaptırıyorum.Sağ eli sadece dirsek kaldı. Ameliyat sonrası patoloji raporu şöyle: Tetkik adı: Beyin meninksler, tümör rezeksiyonu Makrosopi: TOPLUCA 1cc hacminde kirli beyaz renkli, yumuşak kıvamlı doku parçaları T1P1K. Mikroskopi:Tümör hücrelerinde gfap ile yaygın, s-100 ile fokal boyanma Tanı:İntaserebral kitle, eksizyonel biyopsi glioblastoma. (WHO Grade IV) Mitoz: Mevcut VEP: Mevcut Hipersellülarite: Mevcut Hücresel atipi: yaygın Ki-67Proliferrasyon İndeksi: % 20 Tanı (ICD-0) Histolojik 9440-Gliioblastom, BBT
Bu patoloji raporuyla bir onkoloji merkezine gittik. Oradaki tektiklrin en sonunda iki sayfa yazını en sonunda.
...................................
SONUÇ: İntrakranial kitle nedeni ile opere olguda; Sol frontal yüksek konveksite düzeyinde orta hat komşuluğunda postop kavite rezidü/ nüks ile uyumlu kitle lezyon alanları ve komşuluğunda serebral ak maddede vazojenik ödem alanları. Olgunun operasyon öncesi incelemeleriyle birlikte değerlendirilmesi önerilir.
Şu anda radyoterapiye başladık 17 gün oldu. Şuan kullandığı ilaçlar: Sabah aç:Pantpas 40 mg, Kytril 1mg, ( Temodal100+Temodal20+ (Temodal5X3)
Sabah tok:Cipralex 10mg, Kordexa 8mg, Epixx 5mg (eskisi kepra 5mg idi) Öğle: Belok(yarım), Exforge. Akşam: Kordexa, Epixx, Rexapin Böyle bir hasta neler yapmalı,neler yemeli... Ya da neler yapmamalı, neler yememeli.
Eşimin ağzında şu sırada yara var. Karbonatlı su ile gargara yaptırıyorum. Yemek istemiyor. İnatlaşıyor.
Hata yapmaktan korkuyorum. Bilgilerinzden yararlanmak ve eşime daha faydalı olmak istiyorum.
Şimdiden teşekkür ediyorum.