Kök Hücre Nakli Öncesi Ve Sonrası Beslenme Önerileri --Uzm. Dyt. Dilşat BAŞ Bölüm 1

 

İlik baskılayıcı tedavi protokolleri onkolojide kullanılan en yoğun tedaviler arasındadır. Kemik iliğinin baskılanmasının neden olduğu nötropeni altı haftaya kadar uzadığında barsak mukozasının (mukozal bariyerlerin) bozulması enfeksiyonların gelişimine katkıda bulunabilir.

Mukozit(ağız ve sindirim sisteminde oluşan yaralar), şiddetli diyare ve kemoterapinin sistemik yan etkileri (bulantı, kusma, tat değişiklikleri vb) hastaların ağızdan beslenmesinin son derece azaldığı dönemin uzamasına sebep olur.

Tedavinin gecikmiş etkileri (iştah kaybı, tat değişimi, tükrük fonksiyonlarında değişim, mide boşalma zamanında değişim, barsak fonksiyonlarında değişim) kök hücrelerin yerleşme aşamasında yaşanmaktadır. Bu hastalarda fizyolojik değişiklikler, karbonhidrat, lipit metabolizması ile vitamin ve iz elementleri etkileyecek çok sayıda değişiklikle karşılaşılmaktadır.

Bu durum ağızdan beslenmeyi büyük ölçüde kısıtlamakta, emilim bozukluklarına neden olmakta ve hastaların beslenme durumunu olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle, beslenme durumunun değerlendirilmesi, diyet tedavisi, hasta eğitimi ve danışmanlığı ile özel beslenme destek tedavisi kemik iliği nakli (KHN) hastalarının medikal tedavisinde anahtardır.

Kök hücre nakli hastalarının nakil sırasında ve sonrasında minimum 3-4 hafta oral alımları azalmaktadır. Bu nedenle bütün KHN hastalarının nütrisyonel risk altında olduğu kabul edilmektedir. KHN adayının beslenme durumunu erken değerlendirilmesi malnütrisyondan (beslenme yetersizliği) koruyucu rol oynamaktadır. Her hasta için özel beslenme önerileri oluşturulmalı ve hastalara sunulmalıdır. Beslenme durumunun değerlendirilmesi, beslenme takip planının oluşturulması ve bu planın uygulanması son derece önemlidir.

Bu bağlamda mümkünse tanı konulduğu andan itibaren beslenme durumunun değerlendirilmesi son derece önemlidir. Tedavinizin devam ettiği ünitenin bir üyesi olan diyetisyeniniz ile beslenme takibinizin sürdürülmesine özen gösteriniz.

Tanı, alınan tedavi , allojenik (aileden veya aile dışı vericiden) veya otolog (kendisinden) nakil olmasına bağlı olarak beslenme tedavisi değişebilmektedir. Aşağıda bu süreçte beslenmenizi hijyenik açıdan güvenli hale getirebilmek için uyulması gereken kurallar sıralanmıştır. Tedavi gördüğünüz ünitenin farklı kuralları var ise onları esas almalısınız.

Yiyeceklerin satın alınmasından sizin tükettiğiniz ana kadar geçirdikleri her bir işlem bakteriyal bulaşma için zemin hazırlamaktadır. Aşağıda besinlerde oluşabilecek bakteriyal bulaşmayı en aza indirebilmek,güvenli ve doğru beslenmeyi sağlayabilmek için dikkat edilmesi gereken kurallar ve öneriler sıralanmıştır.

Yazının 2. Bölümü:
http://kanserle-dans.blogspot.com/2013/03/kok-hucre-nakli-oncesi-ve-sonras.html

Uzm. Diyetisyen Dilşat Baş
1973 yılında Bursa -Karacabey de doğdum. 1994 yılında Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden mezun oldum.Aynı yıl yüksek lisans eğitimime başladım, 1997 yılında diyetetik alanında yüksek lisans derecesini aldım. 1995 yılında Pamukkale Üniversitesi Hastanesinde klinik ve yönetice diyetisyen olarak göreve başladım.1996 yılında naklen Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesine atandım.Hastanemizin değişik birimlerinde klinik diyetisyeni, mutfakta yönetici diyetisyen olarak görev yaptım.1998-2001 yılları arasında beslenme destek ünitesinde,2003'ten bu yana onkoloji servisi ve Kemik İliği Transplantasyon Ünitesinde klinik diyetisyen olarak çalışmaktayım.Türkiye Diyetisyenler Derneği ve Klinik Enteral Parenteral Beslenme Derneği'nin üyesiyim.

Kanser dansçılarına mesajım;

Tedaviniz süresince sizin kontrolünüzde olan tek şey beslenme,kontrolü bırakmayın ve
sağlıklı beslenin.