Kolon Kanseri Tarama Testlerin Önemi

Anita Mitchell'e 2004 yılında kolon kanseri teshisi konuldu: 2 kemoterapi ve ameliyat sonrasi tedavisi basariyla tamamlandi. Babasi 45 yasinda kolon kanserine yakalanmisti bu nedenle Anita yuksek risk grubundaydi, otuzlu yaslardan itibaren duzenli kontrollerini yaptirmasi gerekirdi.  Ancak Anita yuksek risk grubunda oldugunu bilmiyordu.  Kendi yasadiklarindan sonra, ozellikle kolonoskopi yoluyla, erken teshis bilincinin yayilmasi icin gonullu calismalara katılmaya devam ediyor. 

Iste hikayesi...

Kendimi iyi hissetmiyordum.  Karin bolgemde surekli bir agri vardi, nerdeyse her sabah ishaldim.  Cok kahve iciyorum herhalde diye dusundum.  Iki hafta sonra hastaneye kontrole gittigimde, doktorum bu sikayetlerin hemoroidden kaynaklanabilecegini soyledi.  Doktor sikayetlerimi onemsemedigi icin ben de uzerinde durmadim.  Sikayetlerim artarak devam etti.  Ocak ayinda buyuk tuvaletimi yaparken cok miktarda kan geldi bu sefer.

Bir tıp kitabini karistirdim ve kanin birkac nedenden oturu olabilecegini okudum: diverkulit, kron hastaligi ya da kolon kanseri. 

Subat 2005’de 4. evre kolon kanseri teshisim konuldugunda 41 yasindaydim. Karacigerde metastas yapmis 7 tümör büyüklüğü nedeniyle ameliyata elvermiyordu.

Bagirsagimin 30 santimlik bolumu, 14 lenf nodu (6si kanserli) ve yumurtaliklarim alindi. 

Mart'ta  kemoterapiye basladim.  Vucudum tedaviye cok iyi cevap verdi, tumorler kuculdu. 3 tumor alindi ve digerleri radyasyon ve ablasyon yontemi  ile tedavi edildi. 

Eylulde tekrar yeni bir kemoterapiye basladim.  Kalan kanserli bolgenin  temizlenmesi icin.  Bu agresif tedavi 2 ay surdu ve bu surecte surekli yorgunluk ve diger yan etkilerle bas etmeye calistim.

Su anda tedavim bitmis durumda.   Bircok kurulusa ve programa katkida bulunuyorum.  Bagirsak kanseri ile ilgili tarama testlerinin bilincinin arttirilmasi icin ugrasiyorum, ozellikle yuksek risk grubundaki kisilerde. 

Kolon kanseri tarama testlerine bir kez daha göz atalim

·         50 yaşından itibaren tüm kadin ve erkekler kolonoskopi yaptırmalı. Ailede kolon kanseri olan bireylerde birinci derece akrabalarda kanser 50 yaşından önce teşhis edilmişse bu yaştan beş yıl önce endoskopik tetkik uygulanmalıdır. Örneğin, 45 yaşındaki bir kişide bağırsak kanseri teşhis edilmişse, bu kişinin oğlu/kızı ve kardeşlerine 40 yaşına geldiklerinde kolonoskopi yapılmalı.

·         Kolonoskopi sırasında polip bulunursa bunlar o an endoskopik olarak alınırlar. Bu kişilerin kolonoskopisi 1-3 yıl sonra yeni belirebilecek poliplerin de yok edilmesi için tekrarlanmalıdır.

·         Kolonoskopi sırasında polip bulunamazsa riskli grupta 3-5 yıl, risksiz grupta 5-10 yıl sonra kolonoskopi tekrar edilir.

·         Ailevi kolon polipozu adı verilen ve kalın bağırsakta yüzlerce hatta binlerce polip olan ve nadir görülen bir grupta çocuklar 13-14 yaşından itibaren tarama testlerine alınmalıdır.

·         İnflamatuar bağırsak hastalıklarında (ülseratif kolit ve crohn) hastalık süresi uzadıkça bağırsak mukozasında kanser gelişme riski fazlalaşır. Bu kişiler hastalığın gidişatını ve habis tümör gelişiminin incelenmesi açısından yakın takip altında olmalı.

Kaynak:

http://cancerhelp.cancerresearchuk.org/type/bowel-cancer/about/risks/high-risk-groups-for-bowel-cancer
http://www.fascrs.org/patients/treatments_and_screenings/assess_your_risk_for_colorectal_cancer/screening
http://www.fhcrc.org/content/public/en/treatment/survivorship/survivor-stories/anita-mitchell.html
http://www.seattlecca.org/patient-story/anita-mitchell.cfm

Radyoterapi: Şimdi ne olacak?

Babamın ilk radyoterapi tedavisine beraber gitmeye karar verdik. Dort gunlugune Turkiye'ye gitmistim babami gormeye. Annemi evde biraktik, buyuk abim babam ben hastaneye dogru yola koyulduk.

Babamin yolda ne dusundugunu bilemiyorum. Ben zaten kendi duygularimin ve sorularimin icinde kaybolmustum. Acaba bizi ne bekliyor? Radyoterapi nasil oluyor? O sirada babama zarar gelecek mi? Ise yarayacak mi? Yan etkileri neler?

Kocaman yazmislar: "Kanser Hastanesi". Iceri girdik, babama bir yer gosterdiler ustunu cikarmasi icin, ciktiginda gozle gorulur bir sekilde korku icindeydi. Benim babam asker adam, Kibris Harekatina gitmis adam, kucuk yasta babasini kaybetmis adam. Onu hic bu sekilde gormemistim. Iste o anda kendimi unutup butun enerjimi ona verdim.

Isinlarin verildigi bolume girerken hemsireye "Bakalim nasil cikacagiz buradan" dedi babam.  Hemsire de"Elinizi kolunuzu sallayarak" cevabini verdi. Babam iceri girerken hemsireye ben de girmek istiyorum dedim. Ondan OKi beklemeden daldim iceri desem... Tedavi masasina yatirdik, yanagindan optum, seni disarida bekliyorum babacigim, asker adamsin, hadi simdi savas zamani diyerek disari ciktim.

Siz veya tanidiginiz, akrabaniz, sevdiginiz de bu yollardan gececekse, veya geciyorsa en azindan neler oldugunu ve onlari  neler bekledigini ozetle ogrenmis olursunuz.

1. Radyoterapi nedir?
Yuksek dozda radyasyon ile kanserli hucreleri oldurmek ve buyume ve dagilmasini engellemek icin uygulanan tedavi yontemi.

2. Kim radyoterapi gorur?
Kanser hastalarinin cogu, hatta yuzde 60i radyoterapi gorur.

3. Raydoterapi ne kadar zamanda islevine baslar?
Tedavi baslar baslamaz hemen kanserli hucreleri olmeye baslamaz. Gunler hatta haftalar surebilir. Ama radyoterapi bitiminden sonraki haftalar icinde de kanserli hucreler olmeye devam eder.

4. Radyoterapi saglikli hucrelere de zarar verir mi?
Ne yazik ki kanserli hucrelerle beraber, tedavinin uygulandigi bolgedeki normal hucreler de zarar gorebilir. Saglikli hucreler genellikle tedavi bittikten sonra kendilerini yenilerler. Kimi zaman yan etkisi fazla gorulen hastalarda radyasyon dozaji da ayarlanabilir.

5. Radyoterapi gorurken nasil beslenmeli?
Tedaviyle beraber vucudunuz cok enerji kaybettigi icin, ekstra kalori ve protein almaniz cok onemli. Doktorunuza danismaniz ve bilgi almaniz size en buyuk tavsiyemiz.

6. Radyoterapinin yan etkileri nelerdir?
Yan etkiler tedavi sirasinda, veya tedavi bitiminden sonra kendini gosterebilir. Biz babama cok kizmistik artik tedavisi bitti, niye yemek yemiyor hala diye. Demek ki o zamanlar kendimizi iyi bilgilendirmemisiz.

En cok gorulen yan etkilerin basinda, tedavi gorulen bolgedeki derinin gunes gormus gibi kizarmasi, yanmasi, hafif sismesi, kurumasi, kasinmasi ve derinin dokulmesi var.

Eger tedavi bas bolgesinde olduysa bolgesel sac dokulmesi, karin boslugu bolgesindeyse idrar problemi ortaya cikabilir.

Istah kaybi da cok gorulen sikayetlerin basinda.

Mide ve karin bosluguna uygulanan radyoterapi mide bulantisi ve kusmaya sebep olabilir.

Bas boyun bolgesine tedavi uygulandiysa bogaz ve agiz bolgesinde yaralar olabilir.

Bagirsak bolgesi ve altina tedavi uygulaniyorsa bolgede agri, ishal ve mide bulantisi gorulebilir.

7. Yan etkilere karsi ne yapilmali?

·         Tedavi edilen bolgelerde dar kiyafetten kacinmali Bolgeyi kasimamaya calisin, naturel sabunla temizleyin.

·         Bolgeye sicak veya soguk kompresyon uygulamaktan kacinin.

·         Tedavi uygulanan bolgeye nemlendirici veya pudra kullanmadan once doktorunuza danisin.

·         Gunesten uzak durmaya calisin.

·         Eger gogus kanseri tedavisi goruyorsaniz, sutyen kullanmamaya gayret edin. Mumkun degilse yumusak ve telsiz sutyen kullanin.

·         Tedavi sirasinda yemek yemege ve besininizi tam ve ozellikle protein almaya cok dikkat etmelisiniz. Gunde 3 buyuk ogun yerine, 5-6 kucuk ogune donun. Sevdiginiz faydali aperatifleri elinizin altinda bulundurmaya dikkat edin. 

Tedavisi suren, bu surecten gecen veya gecmis olan herkese sevgilerimle.

EB

Kaynaklar:
http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/Therapy/radiation
http://en.wikipedia.org/wiki/Radiation_therapy
http://www.webmd.com/cancer/what-to-expect-from-radiation-therapy
http://www.breastcancer.org/treatment/radiation/how_works.jsp

Pasa Babamizin Saglik Kuru

PASA BABAMIZIN SAGLIK KURU - 29 KASIM 2011     

    Oncelikle ozur dilerim, asagidaki yazinin orijinalini buyuk harfle yazmisim, acaba annem babam daha kolay okusun diye mi oyle yapmistim, inanin hatirlamiyorum...

Bu yaziyi 29 Kasim'da yazmisim. Bahsetmistik niye boyle bir blog'a baslamaya karar verdigimizi... Toplu Turkce kaynak bulmanin ne kadar zor oldugunu... Bu yazi benim cesitli kaynaklardan toplayip babama gonderdigim bir ozet... Hic degistirmeden simdi sizinle paylasmak istedim bu hafta babamin da resmini ekleyerek... Kelimesi kelimesine, anneme babama hitap ettigim yerleri bile degistirmeden... Hazir misiniz?

EB

PASA BABAMIZIN SAGLIK KURU

ONCELIKLE KOTU TERCUMELERDEN DOLAYI OZUR DILERIM, AMA BAZI SEYLERI INGILIZCE OKUDUM ZAMAN DAHA IYI ANLIYORUM, CUMLE DUSUKLUKLERI MEVCUT OLABILIR….

YEMEGE GELMEDEN ONCE YAPILMASI SART OLANLAR:

ICKI VE SIGARA YOK, E HERHALE SOYLEMEME GEREK YOK, AMA YINE DE YAZAYIM BEN.

GUNDE EN AZ 8 BUYUK BARDAK SU –

VUCUDUNUN (OLMUS, KIRINTI, KALINTI, ADI NE ISE ARTIK)HUCRE VE TOKSINLERDEN ARINMASI CIS YOLU ILE. VE NE KADAR COK SU ICERSEN, ARINMAK O KADAR KOLAY VE CABUK OLUR. VUCUDUNUN TEMIZLENMESI GEREKIYOR. AYRICA SU YEDIGIN YEMEKTEKI BESLEYICI GIDALARI ORGANLARA TASIYOR.

SPOR –

HER GUN KOS DEMIYORUM, AMA YAPARSAN NE ALA J HER GUN AZAR AZAR YURUMEYE BASLAYARAK, ZAMANLA DAKIKALARI COGALTMAK. SAAT TUT, ASKER ADAMSIN, BU ISI MUKEMMEL YAPTIGINI BILIYORUM. SANA KOPEGIMI SAAT 2DE CISE CIKAR DEMISTIM BURAYA GELDIGINDE, SAAT 2YE IKI DAKIKA KALA ARAMISTIM, SENINLE SIMDI KONUSAMAM, SIMDI PUNTOYU CIKARACAGIM DEMISTIN BANA. AYNI OZEN SPOR YAPMA SAATI VE DAKIKASI ICIN PLEASE.

RULE OF THUMB BURANIN DEYIMI ILE  - TEMEL KURAL YANI:

TABAGININ MINIMUM 2/3U HER OGUNDE SEBZE MEYVA VEYA TAM TAHILLI GIDA ILE DOLMALI. ORNEKLER EKTE YINE. KALAN 1/3U TERCIHEN YAGSIZ TAVUK, HINDI, BALIK, YAGSIZ ET EN SON SECENEK. BALIK ICIN SARDALYA, SOMON BALIGI VE TON BALIGI ILK SECENEKLER.

HANGI SEBZE VEYA MEYVA DAHA IYI ACABA DUSUNURSEN RENGINE BAK, NE KADAR RENK KOYU, O KADAR IYI. MESELA SALATALIK MI ISPANAK MI? ISPANAK…. KAVUN MU CILEK MI? CILEK.

NE KESIN YEMEMELI:

ISLENMIS GIDA, MEYVA SUYU DEGIL MEYVA. PASTIRMA, SUCUK, SALAM ISLENMIS ET, YASAK! HADI DIYELIM CAN ISTERSE AYDA YILDA BIR LOKMA.

SEKER VE YAG KANSER HUCRELERINI BESLIYOR. Y A S A K!  YAG SADECE KATI YAG DEGIL, ETTEKI YAG, TAVUGUN DERISINDEKI YAG DA AYNI ZAMANDA.  HADI CANI COK TATLI ISTEDI MESELA, AYDA YILDA BIR YINE TAHIN HELVASI, KOTUNUN IYISI YINE.

ANNEME NOT:

KESINLIKLE KATI YAG YOK, SIVI OLARAK DA SADECE SIZMA ZEYTIN YAGI, COK KOYU OLANINDAN. MISIR YAGI FILAN OLMAYACAK.

NIYE ZEYTINYAG???  YUKSEK ATESTE KIZAN YAGLAR KANSEROJEN OLUYOR. YUKSEK ATESE EN DAYANIKLI YAG SIZMA YAGI.  OCAK USTU YEMEK YERINE EN ZARARSIZI FIRINDA VEYA BUHARLA PISIRMEK.

YIYECEKLERI MUMKUN OLDUGU KADAR AZ SUDA VE AZ PISIRMEK ONEMLI (VITAMINLER SUYA GECIYOR NE YAZIK KI), ANNE BU ONEMLI, SEN HERSEYI COK PISIRIYORSUN. GENELDE, SEN DEGIL GENELDE TURKIYE'DE OYLE BIR ADET VAR ASLINDA. STEAMER (BUHARLI HASLAMA SEPETI) GIBI BIRSEY MIGROS’DA BILE SATILIYOR OLABILIR. GIDIP ALIN, O ZAMAN SEBZE SUYA BILE GIRMEDEN, KAYNAYAN SUYUN BUHARI ILE TENCEREDE PISIYOR. YOKSA, BANA SOYLEYIN, BEN ALIP BURADAN POSTA ILE GONDERIRIM HEMEN. HER YERDE VAR BURADA.

MEYVALARI IYI YIKAYIP (DETERYAN DEGIL YANLIZ!) MUMKUNSE KABUKLA YEMESI LAZIM, OZELLIKLE ELMANIN KABUGU COK FAYDALI.

Bana Söz Verin Sigarayi Bırakacaksınız



Barb Tarbox, 1952-2003



Esra, geçen hafta sigara ve kanser ilişkisini yazdı. Ben sizi yukarıda resmini gördüğünüz Barb Tarbox’la tanıştırmak istedim. Barb’a 2002 yılında son evre akciğer kanseri teşhisi konuldu. 11 yasından beri her gün iki paket sigara içiyordu. Teşhisten sadece 2 ay sonra 41 yasında öldü.

Hastalığı süresince, başkaları aynı yanlışı yapmasın diye 50,000’den fazla öğrenciyle kendi hikayesini paylaştı. Resimleri ve hikayesi Kanada’da sigaraya hayır kampanyasına kapak oldu. İşte onun öğrencilere seslenişi:

"Bana söz verin, sigarayı bırakacaksınız, hatta hiç başlamayacaksınız. İçenlere bırakması için yardım edeceksiniz. Muhteşem bir hayat yaşamanızı istiyorum.”

2002 Eylül’ünde doktora gittim, hiçbir şikayetim yoktu. Röntgende bir gölge gördüler. Metastas yapmış akciğer kanseri denildi ve ameliyat şansı yoktu. Akciğerimde üç tümör, beynimde de büyük bir tümör bulundu.

Ölümümün sebebi sigara. Kendimi suçluyorum. Çünkü sigara içmeyi ben seçtim. Yaşadığım acıyı tarif etmem mümkün değil ve bu durumun sorumlusunun kendim olduğunu bildiğim için acım daha da büyük. İçmeye başlamak da devam etmek de benim seçimimdi. 19 sene önce annemi akciğer kanserinden kaybetmeme rağmen içmeye devam ettim.

O zaman 21 yasındaydım ve annemin doktoru bana eğer sigarayı bırakmazsan seni 20 sene sonra burada göreceğim demişti. Annem de bırakmam için yalvardı ama ben hep erteledim.

Ve 19 yıl sonra burada aynı ölüm fermanıyla karşı karşıyayım.

Kızımın yaşayacağı acıyı düşünmek beni mahvediyor. İçtiğiniz sigara sadece sizi etkiliyor sanıyorsunuz!

Sigaraya, uyum sağlamak, ait olabilmek için başladım. Popülerdim okulda, gözdeydim, başarılı bir sporcuydum ama kendime güvenim yoktu. İnsanlar bana bakıp herşeye sahip diyordu. Bense farklı düşünüyordum. Sigarayı cevap olarak gördüm. Olmadığını fark ettiğimde, tiryakiydim ve iş işten geçmişti.

En zoru, 9 yasındaki kızım Mackenzie’den ayrılmak, sigara içme kararımın kızımın elinden annesini aldığını bilmek. Kimse onu benim gidişime hazırlayamayacak. Her çocuğun bir anneye ihtiyacı var ve benim kızımın annesi olmayacak.

Eğer sigara içmeye karar verirseniz sonunuz benim gibi olabilir. Ben hep benim başıma gelmez derdim ama geldi. Sizde benim gibi kendi erken ölümünüzden sorumlu olabilirsiniz. Siz ölürken yakınlarınızın acı çekmesini seyretmek zorunda kalabilirsiniz, tüm bunlar bir vesileyle sigaraya başladığınız için.

Tek umudum benim hikayemin bir tek kişiyi dahi bu acıyı yaşamaktan kurtarabilmesi..."

Sağlıkla kalın,

ET

Kaynak:

http://www.albertahealthservices.ca/2533.asp

http://nahsema.knet.ca/?q=barb

Sigara… Bir Insan Bile Bile Kendine ve Sevdiklerine Bunu Nasil Yapabilir…

Sigara hakkında yazdığıma bakmayın, aslında bu hafta biraz da babam hakkında yazıyorum size. Keşke bu araştırmaları 10 sene önce yapabilseydim, rakamları, istatistikleri önüne koyabilseydim ve ona sigarayı bıraktırsaydım…

Çok içten rica ediyorum, sigara kullanıyorsanız bu yazıyı, yavaş yavaş, sindire sindire okuyun, gözlerinizi kapatıp sevdiklerinizi düşünün… Sigaranın sağlığa zararı ve kanserojen olduğu KANITLANIP BELGELENMİŞ bir gerçek.

Bütün ümidim bu yazıyı okuduktan sonra sigarayı bırakmaya sebep bulabilmeniz değil, sigara içmeye devam etmeniz için neden bulamamanız aslında...

Gelelim yazımıza… Babamın son haftasıydı herhalde, bütün aile oturmuş sohbet ediyorduk. Yine sigara konusu açıldı. Bize dedi ki “Bakın, o kadar laf ettiniz bana çok sigara içiyorum diye, ciğerlerime bakıldı, TERTEMİZ. Orada kanser yok”. O zaman düşünmedim değil, acaba filtre kullanıyorda ondan mı diye… Yoksa açık havada içiyor ondan mı diye… Yoksa acaba yazılan çizilenler doğru değil mi diye?… Ne yazık ki yazılan çizilenler doğru, ve hatta biz eksik biliyoruz. İnsanlara sigara denildiginde ilk akıllarına gelen akciğer kanseri. Erkeklerde akciğer kanserinden ölüm oranının %90’ının, kadınlarda %80’inin sigaradan olduğu kanıtlanmış.

Ama kimse bir adım daha ilerisine bakmıyor: Pankreas Kanserinin sebebi ve oluşumu hakkında kesin sonuca ulaşan bir araştırma olmamasına rağmen listelerdeki ilk madde sigara! Günde bir paket ve üstü sigara içenler Pankreas Kanserine yakalanma ihtimallerini 5-6 kat daha artırıyorlar.

Bir adım daha atalım, ve ne görüyoruz: sigaranın sebep olduğu kanserlerin içinde ağız boşluğu, gırtlak, yutak, mesane, mide, rahim, böbrek, akut myeloid lösemi… Yani liste uzadıkça uzuyor.

Amerikan Hükümeti sigaranın içine konulmasına izin verdiği 599 maddeyi yayınlamış. Bir adet sigaranın içinde 4000 ile 7000 arasında kimyasal madde mevcut. Ulusal Kanser Enstitüsü’nün (National Cancer Institute) kimyasal madde listesinde ilk dikkatimi çeken ARSENİK! ZEHİR! Ve her sigara yakıldıktan sonra, bu kimyasalların 40 tanesinin kesin kanserojen oldukları kanıtlanmış.

Ulusal Kanser Enstitüsü kemoterapi, radyoterapi görenlerin daha önce içiyor olsalar bile teşhis ve tedavi ile beraber kesinlikle bırakılması gerektiğini savunuyor.

Bu konuyla ilgili yazdığımı arkadaşlarımla paylaştım bu hafta ve bu zehiri içmek için herkesin bir bahanesi olduğunu gördüm. Sizden gelebilecek bahaneleri aşağıda sıralıyorum:

1. Zaten günde 2-3 tane içiyorum, çok değil….

Harika! Öyleyse sevdikleriniz için bırakmanız çok daha kolay.

2. Benim tanıdığım biri günde bir paketten fazla içiyor, hiçbir şeyi yok, 70 yasında.

Babamın da 75 yasına kadar bir şeyi yoktu ve çok iyi beslenirdi… Belki de beslenmedeki titizliği sayesinde o yaşına gelebildi… İstatistikler açık olarak ortada. Kanser çağımızın hastalığı, etrafınıza bakın, herkes kanser. Neden bile bile kendinizi o istatistiklerin bir parçası yapıyorsunuz?

3. Senelerdir içiyorum, bundan sonra bıraksam ne farkeder? Olan olmuş zaten.

Zararın neresinden dönülse kâr kârdır. Amerikan Kanser Birliğinin araştırmalarına göre 50 yaş altında sigarayı bırakanlar, sonraki 15 sene içinde kanserden ölüm risklerini hala sigara içenlere göre %50 azaltıyorlar. Sigarayı bırakanlar bırakmayanlara göre daha uzun yaşıyorlar, hangi yaşta olursa olsun. Sigarasız ilk 5 yılınızda elde ettikleriniz aşağıda:

• Herhangi bir sağlık probleminden ölüm ihtimaliniz %13 azalıyor

• Kalp hastalıkları ve komplikasyonlarından ölüm ihtimaliniz %47 azalıyor

• Kalp krizi ve inmeden ölüm ihtimaliniz %27 azalıyor.

Ben daha ne diyeyim...

4. Ben sigarayı bıraktım, puro içiyorum, onu da zaten içime çekmiyorum. Onun zararı yok.

Bence siz kendinizi kandırıyorsunuz. Her ne kadar içinize çekmeseniz de, puronun içindeki kimyasallar, ağız ve boğaz yolu ile vücudunuza girip zararını veriyor.

Hadi siz de bir adım atın, doğru yolda, Kanserle Dans’ta bir adım…

EB

Kaynaklar:

http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/Tobacco/cigars

http://pathology.jhu.edu/pc/BasicRisk.php

http://www.nytimes.com/1986/03/25/science/pancreatic-cancer-cigarette-smoking-is-strongest-link-to-deadly-disease.html?pagewanted=all

http://www.cancer.gov/cancertopics/tobacco/statisticssnapshot

http://www.sciencedaily.com/releases/2009/01/090121144103.htm

http://www.webmd.com/smoking-cessation/news/20080506/quit-smoking-death-risk-drops-fast

http://quitsmoking.about.com/od/tobaccostatistics/a/cancerstats.htm

Erken Teshis Hayat Kurtarir

Kanserin asamalari

Kisaca hastalık hangi aşamada teshis edilmis.  Tumor boyutu (kac cm?), tumorun agresiflik durumu (düsük, orta, yuksek), kanserli hucrelerin hangi bolgede bulundugu ve ne kadar yayıldığıyla ilgilidir. Doktorunuz farkli evrelerde farklı tedavi planı uygulayacaktir. 

Örnegin cok erken evre akciger kanseri sadece ameliyat ile tedavi edilebilirken, daha ileriki evrelerde tedavi kombinasyonlari farkli olabilir. 

Erken Teşhis

Yasam kalitesi ve süresini arttırmak, ölümleri azaltmak icin kanseri olabilecek en erken asamada yakalayabilmek çok önemli. 

Bunun bir ornegi, erken teshis imkani yaratarak rahim agzi kanserinden ölumleri azaltan Pap Smear testi. 1930'li yillarda kadinlar için en olumcul kanser turuydu rahim agzi kanseri, meme ve akciger kanserinin önündeydi. Ancak 1950’lerde bu kanseri erken teshis imkani veren Pap Smear testi keşfedilince bu kanserden ölum orani gelismis ulkelerde son 50 yilda %67 azaldi.  Ne yazik ki bu bilinclenmenin olmadigi ve taramalarin yayginlasmadigi az gelişmiş ülkelerde ulkelerde rahim agzi kanserinden olum oranlari hala cok yuksek. 

Her kanser ayni sekilde gelismiyor. Bazi kanserlerin erken teshisi digerlerine gore daha zor

çünkü ileri  safhalara kadar pek belirti vermiyorlar, bunun bir ornegi pankreas kanseri.  Hastalarin cogu son evrede teshis edilebiliyor.

Test ve taramalarla erken teshis imkani yuksek olan kanser turleri ile ilgili bilgi vermek istiyorum. Ornekler yasanmis ancak hastalarin isimlerini degistirdim. 

Unutmayin, erken teshis hayat kurtarir!

 

Tarama ve teşhis testleri

Meme kanseri

 Melike: 39 yasinda, iki cocuk annesi. 

“Bir gun banyodayken sag gogsumde elime bir sertlik geldi. Hemen ertesi gun hastaneye gidip doktorumun istegiyle mamogram ve sonra biyopsi yaptirdim. I.evre meme kanseri teshisi konuldu.  Her sey cok cabuk oldu, apar topar ameliyata girdim sol gogsum ve lenf bezleri alindi ardindan radyoterapi gordum. Ve tamamen iyilestim.”

Erken tanıda en önemli yöntem mamografi ve elle muayene. Yapılan çalışmalar, 40 yaşın üstünde yıllık mamografi ve kendi kendini muayene yöntemi ile ölüm oranlarının yüzde 20-30 arasında azaldığını gösteriyor.  Mamografinin her yıl tekrarlanması gerekir.

Eğer ailede özellikle birinci derece akrabalarda çok genç yaşlarda meme kanseri görülmüş ise mamografik taramalar ultrason desteğinde 30-35 yaşlara kaydırılmalı.  Genetik olarak yuksek risk gurubuna giren kisiler BRCA gen taramasi yaptırabilir.  Bu grup sadece %2’lerde seyrediyor.

Rahim ağzı (serviks) kanseri

 Seben:32 yasinda,2 cocuk annesi

“Sikayetim yoktu, rutin Pap Smear muayenesinde doktorum anormallik gordu.  Kolposkopi (rahim ağzını mikroskop özel bir büyüteç ile incelenmesi) ve biyopsi yapildi. Rahim agzi kanseri evre IA teshisi konuldu.  Ufak bir ameliyatla (LEEP islemi) bu bolge alindi, sonrasinda histeroktomi yapildi. Daha baska cocuk istemedigim icin sorun olmadi. Su an hic bir sorun yok duzenlu kontrollerimi yaptiriyorum”

Tüm kadınlar, 21 yasindan sonra her 3 yilda bir Pap smear testi yaptirmali. HPV (Human Papilloma Virus) serviks kanserinde bugün bilinen en önemli risk daktoru ve cinsel yasamin baslamasiyla HPV riski artiyor. Pap Smear taramalari, 70 yaşında sonlandırılır. HPV aşısı olan kadinlara da ayni sıklıkta tarama yapmalari onerilir. 

Kolon/rektum kanserleri

 Seyfi:46 yasinda. 

“Karin agrisi sikayetiyle acile gittim, once kan taramalari, CT sonra kolonoskopi yapildi ve bagirsak kanseri teshisi konuldu.  Basarili bir ameliyat sonrası 6 ay kemoterapi aldım.”

50 yas sonrasi kadin ve erkeklerde her 5 yilda bir kolonoskopi yapilmali.  Birinci derecede akrabalarında kolon veya rektum kanseri olanlarla, ülseratif kolitli hastalarda ve daha önce polip saptanan hastalarda 50 yasindan once ve doktor yonlendirmesiyle daha sik aralikta kolonoskopi yapilabilir.

Ayrica, surekli ishal ve dışkıda kan görülmesi durumlarinda kolonoskopi doktor tavsiyesiyle yapilabilir. 

Prostat kanseri

 Cengiz.72 yasinda. 

 “PSA testinde ust uste yukselis gorununce, doktorum biyopsi onerdi.  Biyopside orta agresiflikte kanser goruldu.  Uzun sure hangi tedavi yontemini sececegimi arastirdim, ameliyat mi? Radyoterapi mi? Ameliyatta karar kildim.”

Prostat kanseri için en sık önerilen tarama testleri, kanda tarama testi PSA ve rektal muayene. PSA’nın kolay uygulanabilir bir test olması nedeniyle, Avrupa ve ABD’de prostat kanseri en fazla ve erken teşhis edilen kanser sırasına yükselmiş durumda. PSA ölçümleri ile henüz hastalık belirtisi göstermeyen pek çok prostat kanserine erken tanı konması mümkün. 

Doktorunuza danismaktan korkmayin ve kanserin erken teshisinin tedavi imkanini arttirdigini unutmayin.

Hepinize saglıklı günler dilerim!

ET

Kaynak:

American Cancer Society. Cancer Facts & Figures 2012. Atlanta, Ga: 2012.

A Joint Guideline from the American Cancer Society, the US Multi-Society Task Force on Colorectal Cancer, and the American College of Radiology. CA Cancer J Clin. 2008;58.

American Cancer Society guidelines for the early detection of cancer, 2006. CA Cancer J Clin. 2006;56:11-25.

Cancer screening in the United States, 2008: A review of current American Cancer Society guidelines and cancer screening issues. 2008. CA Cancer J Clin. 2008;58:161-179.

Sarimsaklasak da mi…“Kanserle Dans” Etsek?

Tahminim bir cogunuz bugune kadar sarimsagin faydalari uzerine cok sey okudunuz. Annem bize kucukten beri cig sarimsak yedirirdi.  Alistirdi, o yuzden hala yerim. Ve hatta son zamanlarda yemeklerin icine de koyup pisirmeye basladi… Ne yazik ki cok yakin bir zamana kadar o da ben de sarimsagin bize olan yararlarini kaybetmeden  nasil dogru pisirilmesi gerektigini bilmiyorduk.

Arastirmalar Sarimsak icin ne diyor?

Sarimsagin kanser riskini azaltip azaltmadigi konusunda bircok arastirma var. Amerika Ulusal Kanser Enstitusu sarimsagi anti-kanser besin olarak kabul etmis durumda. Sarimsagin bilesimindeki maddelerin cogunda anti-kanser ozellikler oldugu savunuluyor. Fakat bu bilesimlerin icinde en buyuk rol oynayani “alil sulfur”. Arastirmalara gore sarimsagin icindeki maddeler vucudun kansere neden olan kimyasallardan kurtulmasina yardimci oluyor ve kanserli hucrelerin dogal olarak olmesine sebep oluyor (apoptoz). Ayrica sarimsagin bagisiklik sitemini kuvvetlendirdigi de kanitlanmis; bu da kanser hucrelerinin buyumelerini engellemek ve vucudun hastaliklarla savasmasi icin sart.

San Francisco’da yapilan bir arastirmada, sarimsagi fazla tuketenlerin (gunde 8-12 dis) Pankreas Kanser riskini yuzde 54 azalttigi savunuluyor. Ayrica ayni arastirmaya gore, sarimsak tuketiminin meme kanserine yakalanma oranini da dusurdugu savunuluyor. Ilk bakista 8 dis sarimsak size fazla gelebilir, ama yemek pisirdiginizde ve sarimsagi dogru pisirdiginiz taktirde bu esasinda hic de ulasilmasi zor bir rakam degil.

Sarimsagi hangi sekilde yemeliyiz?

Sarimsagin en faydali sekli cig hali.  Ticari sekilde satilan tozu, veya ilac halinde pazarlanan biciminin vucuda faydasi ne yazik ki minimal. Kimimiz cig sekilde yiyemedigimiz icin pisirmeyi uygun buluyoruz, ama dogru sekilde pisirilmedigi taktirde  butun antioksidan ozelliklerini kaybediyor, ve sagligimiza faydasi oldugunu zannederken sadece tadindan faydalaniyoruz.

EGER SARIMSAGI PISIRECEKSENIZ, ONCEDEN DOVUP 15 DAKIKA KADAR ODA ISISINDA BIRAKMANIZ GEREKIYOR. Ancak bu sekilde icindeki enzimler aktif oluyor.

Bilincli attiginiz en ufak bir adim bile, hic atilmayan adimdan daha iyidir…

Sevdiklerinizle beraber mutlu gunler… Anneler gununuz kutlu olsun sevgili anneler…

EB

Kaynaklar:

http://einron.hubpages.com/hub/garliccurescancer98yearuncleeatsgarlic

http://www.cancer.org/Treatment/TreatmentsandSideEffects/ComplementaryandAlternativeMedicine/DietandNutrition/garlic

http://www.webmd.com/cancer/news/20090105/garlics-cancer-benefits-challenged

http://healthagain.blogspot.com/2007/11/unlocking-benefits-of-garlic.html

Anti-Kanser, Yeni bir Yasam Bicimi

David Servan-Schreiber, beyin kanseri ile 19 yillik bir maceradan sonra gecen sene aramızdan ayrildi.  Bu süreçte, teshisten, tedavisine nasil yasam kalitesini yukselttigini 'Anti-Kanser Yeni bir Yaşam Biçimi' kitabında paylaştı: 

“31 yasinda hayatim aniden degisti.  Iddali bir fizisyen, psikiyatr ve sinir bilimleri arastirmacisiyken, beyin tumorumun tesadufi teshisiyle onlugumu cikarip hasta koltuguna oturdum.

Doktor ve bilim adami olmak sizi kanserden korumuyor ama literature ve arastirmalara derinlemesine dalip bu hastalikla en etkili nasil basa cikilir ve yasam suresi uzatilir bunlari kesfetmenize imkan veriyor.

Ilk ogrendigim sey, hepimizin vucudunda kanser hucresi tasidigimizdi.  Ikincisi ise, bir cogumuz icin savunma mekanizmalarinin bu kanser hucrelerini agresif hastalik asamasina gelmeden durdurduguydu.  Bu savunma mekanizmalari, bagisiklik sistemimiz, biyolojimizin enfeksiyon miktarini azaltan sistemi, ve yediklerimiz, ictiklerimiz…”

Kanser Salgını

Benim hastaligim bati dunyasini saran kanser salginin sadece bir ornegi.  Kanser oranlari 1940’dan beri duzenli yukseliste.  Bunun tek nedeni yasli nufusunun artmasi degil elbet, cocuklarda ve yetiskinlerde kanser oranlari her yil yuzde 1 ila 1.5 oraninda artmis son 25 yilda. 
Asya ulkelerinde yakin zamana kadar bu artis gozlemlenmemis.  [3] Ancak, ornegin Amerikaya goc eden Asya kokenli nufus bir ya da iki jeneresyon sonrasi yerli halk ile ayni hiz ve oranlarda kanser artisini yakalamis. [5]

Kanser Kalıtsal piyango mu?

Son 10 yilda yeni bir model kanserin genetikten cok yasam sekilleri ile ilgili bir hastalik oldugunu soyluyor bize.   Kopenhag Universitesi tarafindan gerceklestirilen ve New England Journal of Medicine de yayinlanan bir arastirma sunu gosteriyor.  Dogumda evlat edinilen cocuklar biyolojik ebeveynlerinin degil evlat edinen ebeveynin kanser risk oranlarina sahip.  [6] Genetik faktorlerin orani en fazla %15 kanser riskimizi arttiriyor.  Geri kalan %85 icin en onemli etken hayatimizla ilgili yaptigimiz ya da yapmadigimiz seyler.

Hayat tarzi secimleri

Ayni arastirma sunu da gosteriyor ki eger bazi basit saglikli yasam degisiklikleri yaparsak kanser ve kalp hastaliklarindan olum riskimizi yaklasik 4 kat oraninda azaltabiliriz. [7]

Ohio Universitesinde, bir diger ekip, meme kanseri II. Evre, ameliyat gecirmis ve terapi goren kadinlari izlemeye aliyor.  Bu grubun bir kismi saglikli beslenme egitimine katiliyor, egzersiz yapmaya ve yogaya benzer basit rahatlama teknikleri uygulamaya basliyor. Bu sekilde, yasam tarzini degistirmeyi ogrenen grup, takip eden 11 sene icerisinde kanserden olme ihtimalini %68 azaltmis.[8]

Yine yakin zamanda San Fransisko Universitesinden bir arastirma, prostat kanseri hastalarinda basit yasam degisiklikleri yapanlarin, genlerinde davranis bicimini degistirebilecegini gostermis.  Bu arastirma bize sunu ogretiyor.  Yasam secimlerimiz genlerimiz uzerinde bir piyanistin piyano uzerindeki parmaklari gibi etki yapiyor.  …. Ve vucudumuzun kansere direnc etkisini arttirmamiza imkan veriyor. [9-11]

2009’da baska bir arasirtirma, bu kez Kanada Montreal Universitesinden, meme kanserine yol acan BRCA 1 ve 2 genlerinin -ki bu genler %80 kanser olusumuna neden oluyor- risk oraninin meyve ve sebze agirlikli bir beslenme ile 73% oraninda azaldigini gosteriyor.[12]

Yasam Alani degistirmek

Kanser tedavisi soz konusu oldugunda, klasik tedavi sekillerinin, ameliyat, kemoterapi, radyoterapi, immuno terapi ve molekuler genetigin alternatifi yok.  Ama tum bu tedaviler tumoru yok etmeye yonelik.
Kanserden korunma icin en onemli etken yasama alanimizi degistirmemiz, kanser hucrelerinin olusumuna destek veren ortamlardan kacinmamiz.
Modern tip bize kanser hucrelerinin 3 kosulda daha hizli buyudugunu soyluyor:

1. Bagisiklik sistemimiz zayifladiginda ve kanserli hucreleri yok etme kapasitesi azaldiginda.
2. Vucudumuzda kronik enflamasyon arttiginda
3. Tümorler yeni kan damarlari olusturdugunda

Eger bagisiklik sistemimizi guclendirip, vucudumuzdaki enflamasyonu azaltabilirsek kanser engelleyici bir ortam olusturabiliriz.

Anti-kanser Secimleri

En iyi tedavi ve teshis olanaklari erken taramalar, ameliyat, terapi ve benzeridir.  Bunun haricinde korunma amacli yapabilecekleriniz:

1.    Beslenmemizi düzeltmek: kesinlikle sekeri azaltmak – seker kanser hucrelerinin gelisimini besler ve enflamasyonu arttirir. Ozellikle rafine seker, bir Kola’da 12 küp es degeri seker var, beyaz un glisemik endeksi ve insulin salgisinı arttirarak vucudumuza sekere es deger zarar veriyor. Bir diger dikkat edilecek nokta,  vucutta enflamasyona destek veren omega 6 yaglari tuketimini azaltmak, kirmizi et ve süt gibi.

2.    Anti-kanser besin tuketimi: Yesil cay, zencefil, nane, feslegen, omega 3 iceren gidalar  (sardinya, ceviz, yesil sebze), sarimsak, sogan  vs…

3.    Fiziksel aktivite: Haftada 6 kere 30’ar dakikalik yuruyus meme kanserine yakalanma riskinizi yuksek oranda azaltiyor. [13]

4.    Stresle basa cikma.  Stresi tamamen kaldirmak mumkun degil.  Ancak nasil basa  cikilabilir ogrenebiliriz.  Nefes alma teknikleri, yoga, meditasyon, egzesiz ve aile/arkadas destegi, moral cok onemli.

5.    Kimyasallardan kacınmak: Kullandigimiz kozmetik urunlerinde paraben ve phthalates icrerenlerden kacinmak, plastik kullanimi, vs…

Sonuc

Kanserli bir doktor olarak vardigim sonuc, hepimizin dogru secimler yaparsak vucudumuzda potansiyel anti-kanser ortami yaratabilecegimiz.  Bu secimler tedavi yontemlerinin yerine gecmiyor tabi ki.  Ancak, sagligimizi destekliyor ve kanser olusumunu yavaslatabilecek etkiye sahip.

Kanserle maceramdan ogrendigim, kendinizi her anlamda doyurun, duzenli ogunlerle, dogada yuruyusle, yaptiginiz isle, iliskilerinizle. Bilim bana tum bunlarin kanseri yavaslatacagini soyluyor. 

Kaynaklar:

1.Dr. Servan-Schreiber, Anti-Kanser Diyeti
2.Steliarova-Foucher, E., et al., Geographical patterns and time trends of cancer incidence and survival among children and adolescents in Europe since the 1970s (the ACCIS project): an epidemiological study. The Lancet, 2004. 364(9451): p. 2097-2105.
3.Parkin, D., et al., Cancer Incidence in Five Continents, Volumes I to VIII., in IARC CancerBase No. 7. 2005, World Health Organization: Lyon, France.
4.Stewart, B.W. and P. Kleihues, eds. World Cancer Report. 2003, W.H.O IARC
4. Yatani, R., et al., Trends in frequency of latent prostate carcinoma in Japan from 1965-1979 to 1982-1986. Journal of the National Cancer Institute, 1988. 80(9): p. 683-7.
5.Sasco, A.J., [Migration and cancer]. Revue de Medecine Interne, 1989. 10(4): p. 341-8.
6.Sorensen, T.I.A., et al., Genetic and environmental influences on premature death in adult adoptees. New England Journal of Medicine, 1988. 318: p. 727-32.
7.Khaw, K.-T., et al., Combined Impact of Health Behaviours and Mortality in Men and Women: The EPIC-Norfolk Prospective Population Study. PLoS Medicine, 2008. 5(1): p. e12.
8.Andersen, B.L., et al., Psychologic Intervention Improves Survival for Breast Cancer Patients: A Randomized Clinical Trial. Cancer, 2008. 113: p. 3450-3458.
9.Ornish, D., et al., Changes in prostate gene expression in men undergoing an intensive nutrition and lifestyle intervention. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2008. 105: p. 8369-10.Ornish, D., et al., Intensive lifestyle changes may affect the progression of prostate cancer. Journal of Urology, 2005. 174(3): p. 1065-9; discussion 1069-70.
11.Ghadirian, P., et al., Breast cancer risk in relation to the joint effect of BRCA mutations and diet diversity. Breast Cancer Research & Treatment, 2009. 117: p. 417-422.
12.World_Cancer_Research_Fund, Food, Nutrition and the Prevention of Cancer: A Global Perspective, W.C.R.F.a.A.I.f.R.o. Cancer, Editor. 2007, World Cancer Research Fund and American Institute for Research on Cancer: London, UK.